Fronzeesisch dud as Weldschbroch gelde, wals vun rund 200 Millione Schbrecha uff alle Kondinende geredd un aa as Fremdschbroch vun edwa 85 Millione bhärschd werrd. Ugfähr 115 Millione sin Muddaschbrochla. Es is Omdsschbroch in Frongraisch, Kanada, de Schwaiz, Belgje, Lugsebursch, Monaggo, Haïdi un in zahlraiche Lenna in Weschd- un Zendralafrigga un in Polynesie un wärd in fasch alle sonsdische ejemalische Kolonie noch gschbroche.

Fronzeesich in Airoba

Ä bißje Gschichd Schaffe

Wurzle Schaffe

Die fronzeesisch Schbroch gheerd zu de romånisch Grubb vum idalische Zwaich vun de indogermanische Schbroche. Dodemid is die Schbroch unna onrem mim Idalljänische, Rätoromånische, Schbonnische, Kadalanische, Pordugisische un Rumänische näha vawond.

Des hääßd nix onnaschdes, als wie daß es Gallisch (haid noch im Woad "gälisch" zu heere) vunde Gallia sisch schdaag mim Ladain vunde aale Reema vamischd hod.

Schbroochbillung Schaffe

De Schaalemanje hod anno 800 noch ohne Iwwasedza mide Laid im Lond - bis hie noo Sagse - schwädze gekennd, uf Ladain grad wie inde "thiuske" Schbrooch - därre Schbrooch, aus där wo sich donn Daidsch un Fronzeesisch ändwiggld hän. Awwa schun des Word "thiusk" (=im/vum Volg) is germanisch - orra hod doch zmindschd germanische Wurzle. Im haidische Frongraisch waan awwa wenischa Germane als wie Gallia. Un die hän ian eischne Schbrooche un Dialegde gschbroche un so mid schdaage Vamischung mid ladainische Ausdrigg ian aischne Schbrooche ändwiggld. Schun Oddo de Große hod 150 Joa schbäda die Parisa nimmi vaschdeje gekennd.

Im gonze Middlalda waa Ladain noch die uniwärselle Diblomadeschbrooch - des waa die Schbrooch vun de Kärsch, dodemid konnd mär sisch in alle grisdlische Länna mid gebildede Laid unnahalde, des waa die Lehr- un ofd aach Umgongsschbrooch ande Uniwärsidäde. Ärschd inde Naizaid is des dorsch Reformadzion un augejende Renesõõs im diblomadische Beraisch onnaschda geworrn: do hod sisch mea un mea Fronzeesisch dorschgsedzd. Ändgildisch bsieschld worrn is des unnam Lije-Lui, där wo sisch Sunnekeenisch hod nenne geloßsd. Saiddäm is die "Linqua Franka" (lad.: Fronzeesisch Schbrooch) än feschde Begriff. Wonn Karl May gschriwwe hod, des Aramäisch, Griechisch, Arabisch wär zu sella orra dääre Zaid do orra dord die Linqua Franka gewäßd, donn hodda dodemid gmäänd, die Schbrooch wär zu därre Zaid in sellem Gebied an alle Heefe un vun alle Diblomade grad so vaschdanne worrn, wie Fronzeesisch zu saina Zaid an alle oiropäische Förschdeheef, vum Ural bis zum Adlandig.

Haid gäbds in Frongraisch än egschdra Gsädz zum Schudz vunde Schbrooch.

Fronzesisch als Fremdschbrooch Schaffe

 
Schbroochkenndnis vun de Fronzeesisch Schbrooch

Fronzesisch is noo Englisch unn Daitsch die driddmaischd gebabbelde Fremdschbroch in Oiropa. In Daitschlond kenne sisch 14% vun de Bevelgerung uff Fronzeesisch ausdrigge, dodemid is Fronzeesisch die zwäddmaisch geschwädzde Fremdschbrooch in Daitschlond, noo Englisch.

Fronzeesisch werd iwwerall in Daitschlond unnerrischded, des hot soi Worzel im Elysée-Vadraach, als sisch Frongraisch unn Daitschlond näher kumme sinn. Saidem sisch die BRD dorsch die Weschdbindung aa näher on Frongraisch gebunne hot, is es Fronzeesische aa wischdischer worre. Frongraisch war im Kalde Kriesch de midd Abschdond wischdigschde Hondelspaddna, wail im Oschde faschd gar keen Hondel schdaddgfunne hot. Aa haid noch is Frongraisch wischigschda Hondelspaddna vun Daitschlond unn Fronzeesisch dooher im Hondelswese noo wie vor wischdisch, aa wonn inzwische zumindschd die maischde Imporde aus Schina kumme.

In grenznahe Regione, wie z. B. Bade, Saarlond unn Palz hot Fronzeesisch en eggsdrem wischdische Schdellewerd, wail mer jo midd de direggde Noobarn am eheschde Beziehunge uffbaud, sowohl gschäfdlisch als aa fraindschafdlisch, unn aa viele in Frongraisch schaffe gehe (Lehn sinn in Frongraisch zum Dääl aa heher). In de grenznahe Regione werd Fronzeesisch an mansche Schule doher aa monschmol sogar als erschdi Fremdschbrooch unnerrischded.