Moralischi Reschdfeadischung

Dialegd: Schbaimarisch

Moralischi Reschdfeadischung (engl. Self-licensing, noble cause corruption, moral self-licensing, moral licensing, licensing effect, unn uff daitsch Moralische Lizenzierung) määnd ä sozial psyschologisches Fänomen, wu ä uub'wusdes Vahalde vun Laid b'schraibd. Do'd'bai krischen die Laid ä iwwahedes Vadrauwe ins aische Selbschdbildnis unn in die aischene Selbschdoischedzung unn fongen oa sisch wenischea G'dong'ge iwwa die schbedare Folsche vun iam Vahalde zu mache, weswesche se eja uumoralische Endschaidunge dreffen und uumoralisch hondeln. [1] [2] [3] [4] [5] [6] Efach ausgdriggd määnd Moralischi Reschdfeadischung, dass Laid ohne des zu B'raije was schleschdes due kennen, wonnse dvoa was guudes g'machd kabd hawwen.[7] Des b'schraibd'n moralische Fraibrief, wu die Laid donn innalisch glawen, dassen hawwen.

Än große Deel do'd'vu (de sog'nonde moralische Glaubwirdischkaidseffeggd) bassiad wonn sisch Laid uff Grund vundem wasse guudes duen sisch selwa alsn guuda Mensch sejen unn uub'wussd selwa moralisch zertifizieren, b'schdedische odda ewe ä Redschferdischung gewwen. Des fiad d'zu, dasse schbeda wahschoinlisch wenischa guude Endschaidunge dreffen.

Ä moralisch Reschferdischung, wuma sisch selwa gewwe dud, hodd schleschde Folsche im soziale Umfeld, wail do'd'mid a rassisdische Vorurdeel unn Disgriminierung, Selbschdsuchd, schleschde Eanährungs- unn Gsundhaidsg'wohnhaide odda än iwwamesische Vabrauch noch sisch ziehe konn.

Unnasuchunge Schaffe

Die Wisseschafd dengd, dass die moralisch Reschdfeadischung des Vahlda vunde Laid in alle Deel vum Leewe b'oiflusse dud. S'Vahalde zum Baischbiel vum Konsum, polidische Meenunge, wohldedische Gaawe odda die Enagiebolidigg unnde Vabrauch, Laid uff ä Schdell oaschdelle, Oischdellung zu Rassefroche, Endschaidunge, wu die Gsundhaid b'oiflusse, riskondes sexuelles Vahalde, Alkoholkonsum, Eanährung unn Nahrungsergenzung unn onnare.[8] [9] [10]

Bolidig Schaffe

De Effeggd isch vun Monin unn Miller inna Schdudje 2001 unnasuchd worre. Do hodd sisch g'zaischd, dass die Laid, wu sisch selwa als voauadailsfrai g'seje hawwen, eja b'raid g'wesd sinn, bolidisch uukorregde Määmumge zu saache.[4] Schbedare Unnasuchunge vun Monin unnem Daniel Effron hawwen g'zaischd, dass Geleschehaide de Barack Obama in soina Präsidendschafdswahl 2008 zu unnaschdidze vun soine Oahänga eja zu Oisarunge gfiad hodd, wurinse Weiße uff Koschde vunde Afroamerikana b'voazuchd hawwen.[11] Im wesendlische hodds oinische B'fiawoada vum Barack Obama des Gfiehl gewwe, dasse nedd voaoig'numme sinn unn des hoddn die Reschfeadischung g'lifad schbeda rassischdische Oasischde zu oisare.

Vahaldensökonomigg Schaffe

In wisseschafdlische Schdudje hoddmas Vahalde vun Laid im B'zuch uff griene Brodugd unnasuchd. Solong die Laid die griene Brodugd nedd kafd hawwen, sondan denne Brodugd bloss ausg'sedzd sinn, hoddsn moralische Oifluss uffse kabd. Womma donn die Laid uffdeeld, wu entweda innem Ekolaade (Grubb 1) odda innem normale Laade (Grubb 2) oikaafd hawwen, donn hodds awwa gons onnaschda ausgseje. S'hodd sisch g'zaischd, dass die Laid ausde Grubb 1 innem Vadraujenschbiel eje g'naischd g'wesd sinn onnare Laid iwwas Oa zu hauwe unn innem onnare Schbiel sinn die Laid ausde Grubb 1 a eja b'raid g'wesd zu liesche unn zu bedriesche als die Laid vunde Grubb 2.[12][13] Des isch erschmol schwea zu vaschdeje, doma deng'ge kend, dass die Laid vunde Grubb 1 insgsomd vaondwordungvolla sinn. Denne Laid des awwa zuschwraiwe zu wolle, dasse insgsomd bessare Mensche sinn, bloss wailse im Ekolaade oikaafe dun, ischä gudes Baischbiel fade Halo-Effeggd.

Oischbarunge duasch effiziendare Teschnologije kennen iwwa die moralisch Reschdfeadischung do'd'zu fiere, dassma efach mea kafd unn konsumiad. Des ischde sog'nonde Mendale Rebound-Effeggd. Inna japonische Schdudje hoddma g'zaischd, dass Audofahra, wu sisch aus aischena Sischd ä Ekoaudo kaafen guud 1.6 mol mea Kilomeda fahre dun als midde ald Dreggschlaida. Uff die Aad unn Wais gehd ä Oischbarung valore, efach wail ma donn die moralisch Reschdfeadischung fa än hejare Vabrauch hodd. Den glaische Effeggd komma bai Enagieschbalompe seje, wuma jo länga brenne losse konn unn imma noch klaawe dud, dassma was guudes fa die Umweld m'gachd hodd.[14]

Relischjon Schaffe

Inna Schdudje vun 2015 kummdma zum Eagewnis, dass Kinna aus relischjese Familje (Grubb 1) wenischa gern deelen und Fehla vun onnare viel Gridischa oischedzen als Kinna vun Familje, wu nedd so glaiwisch sinn (Grubb 2). Unnasuchd hoddma des om Vahalde vun iwwa dausend Kinna im Alda vun 5 bis 12 Joah in Kanada, China, Joadanje, Tirkai, de Schdaade unn Siedafrigga. Kinna aus krischdlische unn muslimische Haushald sinn daidlisch wenischa g'naisch Schdigga zu deele, als die Kinna vun Hauhald, wu Relischjon kä so ä Roll g'schbield hodd. De Effegd isch umso daidlischa g'wesd, umso schdärga die Eldare relischjes g'wesd sinn. Baide Froch, ob unn wiema gleenare Fehlvahalde vun onnare b'schdroofe soll, hodd sisch g'zaischd, dass die Kinna vunde Grubb 1 fa schdrengare unn härdare Schdroofe g'wesd sinn als die Kinna vunde Grubb 2. Die Eagewnis schdejen im Widdaschbruch zu de Oischedzung vunde Eldare vun denne Kinna. B'sondas die krischdlische Eldare hawwen g'määnd, dass ia Kinna ä gons b'sondares Maaß on Oifielsomkaid und Middgfiehl hawwe dedn unn hawwen ia Kinna a än hohe G'reschdischkaidsinn unnaschdeld. Die Wischeschafdla hawwen fa des Vahalde die moralisch Reschdfeadischung als Uasach gseje. Dod'noch sejen relischjese Laid ian Glaawe als Errungeschafd oa unn reschdfeadischen so uub'wusst ian Egoismus unn ia Intolaranz, wu insgsomd ä guudes Vahalde oischrängd.[15][16]

Eanährung Schaffe

Inna Schduje vunde Sun-Yat-sen-Universität in Taiwon vun 2011 hoddma na Grubb vun Laid gsachd, dasse Nahrungsergänzungsmiddl, do Multividaminpille krische dedn (Grubb 1). Na onnare Grubb vun Laid hoddma gsachd, dasse Blazebos krischen. Donn hodd sisch g'zaischd, dass sisch die Laid vunde Grubb 1 wenischa b'weschd unn a uugsindares Esse g'weld hawwen als die Laid vunde Grubb 2. Zudem sinnse a eja g'naischd zu raache unn hawwen insg'somd eja g'klabd, dass die Pille se voa Schade unn Grong'ghaid schidze dedn. Die Laid hawwen a ä greßari Luschd uff aachebliglischi Befiedischunge kabd, wu awwa longfrischdische Riesige fa die Gsundhaid hawwen. Do'd'zu hawwen kead, Bräune inde Sun, wilde Paadies, uumäsisches Dring'ge unn Geleschehaidssex. Je mea se die Pille schluggd hawwen, umso mea hawwense g'määnd, dassn nix bassiare konn. Die Wisseschafdla määnen, dass die Voaschdellung gsunde Nahrungsergänzungsmiddl zu sisch zu nemme baide Laid vunde Grubb 1 do'd'zu g'fiad hodd, zu määne, sisch uugsundes unn riskondes Vahalde ealauwe zu kenne (Guggschd a uff Ausglaischende Gsundhaidsiwwazaischung) bis hie zu glaawe, dasse uufawundba sinn.[17] Des fiad donn zuna Schoihailischkaid vun Laid, wu so Zaisch schluggen.

Onnare Zaidschrifde Schaffe

Vawais Schaffe

  1. Sachdeva, S., Iliev, R., Medin, D.L. - Sinning saints and saintly sinners: The paradox of moral self-regulation, Psychological Science, 2009, Vol. 20(4),pp. 523–528, doi=10.1111/j.1467-9280.2009.02326.x, pmid=19320857, citeseerx=10.1.1.296.4489
  2. Merritt, A.C., Effron, D.A., Monin, B. - Moral Self-Licensing: When Being Good Frees Us to Be Bad, Social and Personality Psychology Compass, 2010, Vol. 4(5), pp. 344–357, doi=10.1111/j.1751-9004.2010.00263.x, archive date 2016-05-29
  3. Clot, S., Grolleau, G., Ibanez L. - Do Good Deeds Make Bad People?, INRA-IDEI Seminar; Toulouse, France, December 2011
  4. 4,0 4,1 Monin, B., Miller, D.T. - Moral credentials and the expression of prejudice (2001), Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 81(1), pp. 33–43, pmid = 11474723, doi = 10.1037/0022-3514.81.1.33, archive date = 2015-04-30
  5. Blanken, I., van de Ven, N., Zeelenberg, M. - A Meta-Analytic Review of Moral Licensing, Personality and Social Psychology Bulletin, 25 February 201, Vol. 41(4), pp. 540–558, doi=10.1177/0146167215572134
  6. Kouchaki, M. - Vicarious moral licensing: The influence of others' past moral actions on moral behavior, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 101 (4), pp. 702–715, 2011, doi=10.1037/a0024552, pmid=21744973
  7. W. Stangl, Stichwort: 'Moral Licensing', Lexikon für Psychologie und Pädagogik, 2019
  8. Khan, U., Dhar, R. - Licensing effect in consumer choice, Journal of Marketing Research, 2006, Vol. 43(2), pp. 259–266, doi=10.1509/jmkr.43.2.259
  9. Chernev, A. - The Dieter's Paradox, Journal of Consumer Psychology, Vol. 21(2), pp. 178–183, 2010, doi=10.1016/j.jcps.2010.08.002
  10. Chiou, W.B., Yang, C.C., Wan, C.S. - Ironic effects of dietary supplementation: illusory invulnerability created by taking dietary supplements licenses health-risk behaviors, Psychological Science, 2011, Vol. 22(8), pmid=21764996, doi=10.1177/0956797611416253, pp. 1081–1086
  11. Effron, D.A., Cameron, J.S., Monin, B. - Endorsing Obama licenses favoring Whites, Journal of Experimental Social Psychology, 2009, Vol. 45(3), pp. 590–593 |doi=10.1016/j.jesp.2009.02.001, Guggschd a do
  12. N. Mazar, C. Zhong, Do green products make up better people?, Psychological Science, 21, 494-498, (2010); guggschd uff Do Green Products Make Us Better People?
  13. A Merritt, D. A. Effron, B. Monin, Moral self-licensing: When being good frees us to be bad., Social and Personality Psychology Compass, 4/5, 344-357, (2010)
  14. Siehe z. B.: Erik Poppe: Der Rebound Effekt. Herausforderung für die Umweltpolitik. (PDF; 1602 KiB) Freie Universität Berlin 2013, S. 39–41.
  15. W. Stangl, Stichwort: 'Moral Licensing', Lexikon für Psychologie und Pädagogik, 2019
  16. J. Decety, J. M. Cowell, K. Lee, S. Malcolm-Smith, B. Selcuk, X. Zhou, The negative association between religiousness and children’s altruism across the world, Current Biology, 25, 2951-2955, (2015)
  17. Wen-Bin Chiou, Chao-Chin Yang, Chin-Sheng Wan, Ironic Effects of Dietary Supplementation: Illusory Invulnerability Created by Taking Dietary Supplements Licenses Health-Risk Behaviors, Psychological Science 22(8) 1081–1086, (2011), DOI: 10.1177/0956797611416253