An de Oschdere (im Regiolegd an Oschdan) dengge di Chrischde an di Ufferschdehung vum Jesus Chrischdus. Noch em Neie Teschdamend hot er als Goddes Sohn dodemit de Dod iwwerwunne un bsiigt. Noch em chrischdlische Glauwe hot Jesus mim Dod am Kreiz freiwillisch di Sind un Schuld vun alle Mensche uf sisch genumme. Erschder dursch de Dod un di Ufferschdehung werre de Mensche di Sinde vergewwe, werre se ausem Dod gerett un erhalde ewisches Lewe. Di Oschdere sin zamme mim Kafreidag s hegschde Feschd im chrischdlische Kerschejohr.

Di Maria Magdalena begegent em Ufferschdannene (Fra Angelico, 15. Jh.)

Vor de Oschdere kummt di Kawoch mim Griindunnerschdag, em Kafreidag un em Kasamsdag. Da Oschdersunndag isch da Sunndag noch em erschde Friilingsvollmond. Des kånn friieschdens da 22. Mätz un schbädeschdens da 25. Abril soi. In de ordodoxe Kärsche, außer da Finnische un da Ostsyrische, kann da Oschdertermin bis zu fimf Woche vun demm vun de weschtlische chrischtlische Kärsche abweische, weil selle sisch bei da Bereschnung nochem Juljanische un net nochem Gregorjanische Kalenner rischde. Noch da – di Sunndeg net mitgereschend - väzisch Deg lange Faschdezeit fängt middem Oschdersunndag di eschdalische Fraidezeit åå, wu fuchzisch Deg dauert. Di Pingschde ghere noch dazu un bilde de Abschluß. In unserer Zeit werd dageje oft schun in da Faschdezeit eschderlisch degoriert un glei noch de Oschderfeierdeg di Degorazion widder abgerååmt.

In Deitschland, Eschdreisch un Frånkreisch sinn da Oschdersunndag un der Oschdermundag Feierdeg, in da Schweiz da Oschdermundag net iwweraal.

In da Nacht uf de Oschdersunndag werd di Oschdernacht gfeiert. In da kadollische Kärsch werd dabei drauß vor der Kärsch am Oschderfaier di nei Oschderkerz ågezindt. Beim Oizug mit da Oschderkerz in di dunggl Kärsch werd dreimol „Lumen Christi“ odder „Christus, das Licht“ / „Chrischdus des Lischt“ gerufe. Di Oschderkerz un s Weiwasser werre geweit.

Braisch Schaffe

 
Oschderbrunne in Schdååiford HD

In de deitschschbroochische Länder un in Holland werre gfärbde odder bund ågemolde Oschdereier un kläne Gschengge fä di Kinner verschdeggelt. Ma verzählt, da Oschderhas hät des gemacht. Des Wort „Oschderhas“ werd aa fä di Oschdergschengge verwendt: „Isch hab der en Oschderhas midgebrocht.“ Frieher hawwe di Kinner als Oschderhaseneschder aus Moos un annerem gebaut. Do noi hot der Has dann bis zum Oschdersunndagmorje di Eier gelegt.

Ma degoriert gern bliehende Zweige innare Vas odder Schdraischer im Gadde mit bunde Oschdereier. S gibt gebaggene Oschderlämmer odder Oschderhase un nadirlisch Schokladeeier.

Da Brauch, Oschderbrunne zu schmigge, isch im schbäde nainzehnde odder im friie zwanzigschde Jahunnert in da Fränggische Schweiz uffkumme. Vun dort hot er sisch verbreit. Inzwische werre in viele Gegende vun Siddeitschland zu Oschdere Dorfbrunne mit bunde Oschdereier un annarem degoriert.

Redensaade un Schbrisch Schaffe

 
Oschdereier im Nescht

Wann di Kinner sisch Gedannge iwwer de Oschderhas mache, saare se:

   Isch weeß was isch waaß,
   di Mudder is da Has.
   S Huhn legt di Eier,
   da Has legt se ins Gras.
       (Zigglhause HD)

   Ich waaß, was ich waaß:
   's Hinkel is de Has;
   die Mutter färbt die Aajer,
   de Vatter leet se ens Gras.
       (Biedesheim KIB)[1]

   Der, die, das
   's Hinkel is der Has.
   Die Modder färbt die Eier,
   die Modder leet se ins Gras.
   Un die dumme Kinner meenen
   's wär de Oschderhas.
       (Krottelbach KUS)[2]

   Ouschderhas', Ouschderhas'!
   Lech mar en ganze Locke Eier ins Gras
       (Palz)[2]

E Gedischdl, wu ma beim Losklobbe vun da Rind fä e Weide- odder Hollerpeif gschbroche odder gsunge hot:

   Saft, Saft, Seire,
   Holler in die Weire,
   Holler in das grüne Gras
   leet mer aach de Oschterhas
        (Bolande KIB)[3]

Redensaade aus Lothringe[4]:

  • Ich hon gemänt, Oschtere un Pingschte fälen uf äne Da (wann ma nimmi weeß, wu oim da Kopp schdeht) (Lixinge)
  • Se gliche sich wie der Karfreida un der Oschtersunda (wann vun zwee Briider äner ernscht, da anner heider isch) (Rieding)

Redensaade aus de Palz:

  • wann Ouschdere un Pingschde zammefalle[5] (wann ma jemand uf ubschdimmdi Zeit verträäscht) (Dernbach SÜW)
  • Bei dem kummt Oschdere noh Pingschde[6] (der isch verriggt) (Wolfstein KUS)
  • E Rieb nach de Weihnachde, e Appel nach de Ouschdere un e Mädel nach de Dreißich sin nimmi begährt[7] (Herxe LD)

Wedderregle zu Oschdare[8]:

  • Wann an O. 's Korn so groß is, daß sich e Rab drin versteckele kann, dann gebt's e guri Ernt (Bechhofe ZW)
  • Weihnachde im Klee - O. im Schnee odder aa Weihnachde im Schnee - O. im Klee (verbreit, z. B. Hinzweiler KU)
  • Lichtmeß im Klee - O. im Schnee (manscherorts, z. B. Alsheim RP)
  • Grieni Weihnachde - weißi O. (manscherorts, z. B. Alsheim RP)

Webpeidsch Schaffe

  Commons: Oschdere – Sammlung vun Bilder, Video un Audiodataie

Änzlnoochweis Schaffe

  1. Pfälzisches Wörterbuch: Lemma Ei
  2. 2,0 2,1 Pfälzisches Wörterbuch: Lemma Osterhase
  3. Pfälzisches Wörterbuch: Lemma Gras un Saft
  4. Lothringisches Wörterbuch: Lemma Oschteren
  5. Pfälzisches Wörterbuch: Lemma zusammenfallen
  6. Pfälzisches Wörterbuch: Lemma Pfingsten
  7. Pfälzisches Wörterbuch: Lemma begehren
  8. Pfälzisches Wörterbuch: Lemma Ostern