Unnaschied vunde Gschischde vun "Sachsen-Anhalt"

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Ora Unu (Dischbediere | Baidräsch)
Ora Unu (Dischbediere | Baidräsch)
Zail 8:
 
== Gschischd ==
Im friehe Middlalda war de Dääl wesdlisch vun de Elwe unn Saale vun Saksä bewohnd, de Siede vun Tiiringa unn de esdlische Dääl ab em 7. unn 8. Johrhunnerd aa vun Slawe. Midd de Unnerwerfung vun de Tiiringa im 6. unn Saksä im 8. Jh. dorsch die Fronge iss de wesdlische unn siedlische Dääl dem Frongeraisch oigegliederd worre. Aa de esdlische Dääl iss unner de Oifluss vum Frongeraisch geraade.

De Nããme Aldmark zaigd noch vun de Fungdsion als aldi Grenzmark bis ins 10. Jh., donn Erwaiderung vum Osdfrongeraisch rischdung Oschde. In dem Jh. hot aa de Kaisa Oddo I. in Magdebursch, soiner Lieblingsresidenz, ä Benedigdinaabdai gegrinded, er liegd hait im Magdeburscher Dum begraawe. In dem Jh. henn die Mischionierunge im esdlische Dääl begonne, welle awwa 983 dorsch de Slaweuffschdond zunischde gamachd worre sinn. Im 12. Jh. hot donn die [[Oschdkolonisadsion]]e in die Gebiede begonne, dorsch die viele daitsche Siedler in des vun Slawe bewohnde Lond vorgedrunge sinn. Dorsch de Schdraid vun de Welfe mid de Schdaufa iss des Lond in dem selwe Jh. gedrennd worre, wail de Hoinrisch de Leeb dem Barbarossa Gebiede vun soim Herzochdum Saksä (zu dem aa des haidische Saksä-Aahald g'herd hot) abdrede gemissd hot.
 
Õõfong vum 13.Jh. hots 4 Territorie uffm haidische saksä-aahaldische Gebied gewwe: Die Aldmarg im Norde um die Schdadt Schdendal, Aahald in de siedlische Midd um Dessau, des Herzochdum Widdebärsch im Oschde unn des Erzbischdum Magdebursch. Im Siede henn die Grafe vun Wettin viel Oifluss g'habt unn henn aa viel Burge in de Näh vum haidische tiiringisch-säksische Grenzgebied gebaud, desweege heeßt de Londkrääs in derre Region aa Burgelondkrääs.
 
1417 henn die Hohezollern die Marg Brandebursch erhalde, zu derre aa die Aldmarg g'herd hot. 1423 henn die Wettiner die Nachfolg vun de Akanier in Widdebärsch õõgedrede unn dodemid die Kurwürd erhalde. De Kurferschd Friedrich III. ließ ab em Johr 1486 Widdebärsch zu enerer große Residenzsschdadt ausgebaud unn ä Universidäd gegrinded, wo schbäda die (lutherische) Reformadsion õõgfonge hot.
 
Der Martin Luther hot nämmlisch 1517 in Widdebärsch an die Schloßkärsch soi 95 These õõgeschlaache. De Friedrich hot dem Luther schbääda aa Schudz gewährd, unner annerem hot er ihn in de Wartburg in Eisenach vaschdeggeld. Dorschsedze könne hot sisch die Reformadsion awwa erschd im Johr 1541, donn is de lutherische Glaawe awwa die greeschd unn noch Augsburga Friede 1555 Schdaadskonfession vum Ferschdedum Saksä worre.
 
== Schbrooche ==