Unnaschied vunde Gschischde vun "Edelkastanie"

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Skipper Michael (Dischbediere | Baidräsch)
kKeine Bearbeitungszusammenfassung
Skipper Michael (Dischbediere | Baidräsch)
link korr. / ai
Zail 3:
 
 
In '''Keschdebååm''' (''Castanea sativa'') is en Bååm, wu eßbare Frischde, di Keschde, träscht un in Deitschlånd[[Daitschlond|Daitschlond]] vor allem zwische m Odewald un da Mosl vorkummt.
 
 
== KennzeischeKennzaische ==
 
 
Di Keschdebääm sin laababwerfende Bääm, wu bis zu 25, in seldene Fäll aa 35 Meder hoch werre kënne. E hoches Alder kënne se erreischeerraische, oft bis zu 600 Johr, månschmol sogaa 1000 Johr. In Middleuropa werre se normalerweisnormalerwais kaum älder wie 200. S gibt mitunner stattlische Exemplare mit eme enorme Ståmmunfång. Di Bääm hawwe e weitwait ausgebreidedeausgebraidede Kron. Äldere Bääm sin in viele Fäll hohl.
 
== Bliede ==
[[Image:Castanea sativa 20050703 433.jpg|thumb|250px|right|Keschdebliede an eme Baam in Hambach]]
 
Di Kätzsche genånnde, geele Bliedeständ sin schmal un 20 bis 25 Zendimeder lang, ähnlisch wie PeifebutzerPaifebutzer sehe se aus. Ende Juni Aafang Juli erscheineerschaine se. Um die ZeitZait sin dann viele Häng uf beidebaide SeideSaide vun da Rhoiewene, vor allem in eme bschdimmde HehebereischHeheberaisch, vun de Keschdebliede geel gfärbt.
 
Alle Bliedeschdänd wachse uf de neienaie, eujährische Trieb. Di Keschdebääm sin ''monözoisch'', des heeßd, di männlische un di weiblischewaiblische Bliede sin getrennt, hogge awwer uf m selwe Bååm. S gibt Bliedeständ wu nur männlische Bliede hawwe. Die wachse aus Blattachsle im mittlere DeilDail vum Trieb. Di zweegschleschtlische Bliedeständ hogge an de Spitze vun de Trieb. Selle Bliedeständ beschdehe am Grund aus weiblischewaiblische un weiderwaider owwe aus männlische Bliede. Damit sisch en Baam net selwer beschdaibt, bliehe se nochenånner, verschiedene Bääm bliehe awwer versetzt zuenånner.
 
Intressand is, daß di Keschdebliede sowohl vum Wind, als aa vun [[Insekte|Insekde]] beschdaibt werre kënne. Des weißtwaißt druf hie, daß di Keschdebääm grad dabeidabai sin, sisch vun are insekde- zu are windbestaibde Art zu entwickle. BeiBai droggenem Wedder ïwwerwiegt die Beschdaiwung dursch de Wind. BeiBai feischdefaischde Widderungsverhältnisse werre di Polle klebrischer un kënne besser vun Insekde ïwwertrare werre. <ref>http://www.waldwissen.net/themen/waldoekologie/pflanzenoekologie/wsl_bluetenphaenologie_kastanie_DE</ref>
 
== Frischde ==
Zail 24:
[[Image:Chestnuts02.jpg|thumb|250px|right|Keschde]]
 
Di Frischde hogge zu mehrere zåmme in are ajg stachlische Hill, ähnlisch wie en Iggl. Im Herbst kenne se gsåmmelt werre. Di reiferaife braune Keschde kå ma reeschde odder in Salzwasser koche. Vorm Koche werd di Schal kreizweiskraizwais eugschnidde, daß se net blatze.
 
== Syschdematik ==
Zail 41:
| ''Familie:'' || Buchegewächse (Fagaceae)
|-
| ''Unnerfamilie:'' || Eischeähnlischeaischeähnlische (Quercoideae)
|-
| ''Gaddung:'' || Keschdebääm (Castanea)
Zail 56:
 
 
Di nägschde Verwåndte unner de euheimischeeuhaimische Bääm sin di [[Wop/pfl/EischeAische|EischeAische]], wu zur selwe Unnerfamilie ghere. Di Kaschdanjebääm sin net mit de Keschdebääm verwåndt, aa we ma des vun de hochdeitschehochdaitsche Nåme un vum Aussehe vun de Frischde her denke kënnt. Selle ghere zu are gånz ånnere Ordnung.
 
== BedeidungBedaidung vun de Keschdebääm in da Låndschaft ==
[[Image:Wappen landau land.jpg|thumb|right|E silwerni Keschd im Wabbe vun da VerbandsgemeindVerbandsgemaind Landau-Land]]
[[File:Blason de la ville de Châtenois (67).svg|thumb|right|180px|Wabbe vun Keschdeholz mit eme Keschdebaam]]
 
 
Schun uf da Stadtååsischd vun [[HeidlbergHaidlbärsch|HeidlbergHaidlbärsch]] vum [[Sebastian Münster|Sebastian Münster]] vun ugfähr 1553 is am Hång vum Gaisbäjg owwerhalb vun da Stadt e Schdell mit de Worde „Castaneae Kestenbaüm“ bezeischendbezaischend. Zu derre ZeitZait misse also dort schun viel Keschdebääm gsdånne soi. Äänzelne Keschdebääm ware so bedeidendbedaidend, daß se ihre Schbure bis heithait in Flurnåme hinnerlosse hawwe, wie zum BeisbielBaisbiel da Hohle Keschdebååm am Saddel zwischem Kënischschduhl un em Auerhåhnekopf siedëschdlisch vun HeidlbäjgHaidlbäjg. Des [[Hambacher Schloß|Hambacher Schloß]] wärd aa Keschdeburg genånnt. Des Dorf Keschdeholz (Châtenois) im Elsaß hot soin Nåme vun de Keschdebääm un hot äner als Wabbe.
 
Äänzelne Keschdebääm kënne e hoches Alder un in enorme Schdåmmumfang erreischeerraische. Da äldschde Keschdebååm vun DeitschlandDaitschland, da „Dicke Keschdebaam“, steht in [[Dannefels|Dannefels]] (DunnersbäjgkreisDunnersbäjgkrais) im Ort mit eme Ståmmumfang vun 8,60 Meder. Soi Alder ligt gschätzt zwische 600 un 650 Johr.
 
Da Pälzer Keschdeweg is en Wanderweg, wu vun [[Hääschde|Hääschde]] noch [[Naischdadt|Naistadt]] 54 km weitwait durschs Keschegebiet fiehrt.
 
== NetzseideNetzsaide ==
 
 
http://www.upi-institut.de/_handschuhsheim_handschuhshaim/esskastanien.htm
 
http://www.waldwissen.net/dossier/wsl_dossier_kastanien_DE
Zail 80:
[http://www.dlr.rlp.de/Internet/global/themen.nsf/se_quick/B2CAA432E07030ACC1256F38004891AD?OpenDocument Informatione ïwwer Keschde vun da Gadeakademie Rheuland-Palz]
 
== OinzlnochweisOinzlnochwais ==
 
 
Zail 100:
[[fr:Châtaignier]]
[[fur:Cjastinâr]]
[[gl:CastiñeiroCastiñairo]]
[[he:ערמון]]
[[hr:Pitomi kesten]]