Unnaschied vunde Gschischde vun "Kurpfalz"

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Addbot (Dischbediere | Baidräsch)
k Bot: Migrating 27 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q22880 (translate me)
E bissl meena Neutralität...
Zail 25:
[[File:HRR 1648.png|thumb|right|es HRR nóóm 30-jährische Griesch]]
[[File:Map of the Electoral Palatinate (1505)-DE.svg|thumb|right|die Palz 1505]]
Gewinna - kään Griesch uune Grieschsgewinna! - waan [[Schwede]], [[Habsbursch]] un - nadierlisch, wie immä - [[Frongraisch|Frongraisch]]. In ''"Meyers Konversationslexikon"'' von 1889 hääßds:
 
:Das Reich verlor durch den Frieden eine Ländermasse von mehr als 100 000 km² mit 4,5 Millionen Menschen und erhielt eine ganz zerstückelte, wehrlose Grenze gegen Frankreich. Der Kaiser musste im Frieden auf den letzten Rest seiner Macht verzichten.
 
WannaDozu aach, wie su viel, wu [[Daitschlond]] gschadt hot, sysdemadisch scheegredd wärd, solld mär des ned vagesse. Un gradsowenisch, doßmäisch die Kurpalz nuch viel mea zärschdiggld hodworre, als wie doßsedosse voahea schun waa un doß mär hod die gonzi Owwapalz un all elsässisch-lodringisch Gebiede geklaud hod. Un schun glai gaaned vagesse därf mär die griminelle Macheschafde vum habsburscha Kaisa Ferdinand II, däm Vabräscha: erschd hodda gejeiwwa de Beeme dänne ian im "Majesdädsbrief" feschdglehde Räschde widarufe, donn de Kurpalz die in de Goldne Bulle fäschdgschriwwne hegschde weldlische Kurwürde geschdohle un se de Bayan gäwwe un die gonz Owwapalz samt de gonz Unnapalz räschds vum Rhoi glai nuch dezu. Un schließlisch hodda die Palz aach nuch vunde Generalamneschdie augenumme, die wu fär all die annärn prodesdandische Raichsschdänd gegolde hod.
 
Im [[weschdfählische Friede]] hen mär zwaa die Unnapalz wirra zammegriehd und aach ä Kurwürd, awwee des waa ä nai, achdi, un dodemid nimmi de ärschde Pladz, sunnan de ledschde. Zumindsch, bis's don nuch ä naindi fär [[Hannova]] gäbbe hod, fär doßdoss die aame Englänna aach nuch in Daitschlond midregiere därfe!. <ref>Jürgen Steiner, Die pfälzische Kurwürde während des Dreißigjährigen Krieges (1618-1648), Speyer 1985</ref>
 
1685 ging die Kurpalz an die kadholisch Newelinie Palz-Neubursch, die wu zunägschemol vun [[Disseldoff]] aus regiad hod.
 
Awwee schun drai Joa schbäda isses unnerm [[Lije-Lui XIV]], em "Sunnekeenisch" funn Frongarisch, donn fer uns gonz schlimm worn:. Der hod im Naame funn seinere Fraa, de [[Liselotte vun der Palz]], die uugligglisch em Hof in Versailles middem Keenisch sein Bruder verhaierd gwesd isch, Ooschbrisch uff die Palz oogemeld. demDem soi Grieschsminischder LuvoaLuvois hod uns mid „brûlez le Palatinat!“, dt.: „Brennt die Pfalz nieder!“, „Duud die Palz abfaggle!“ dän Mordbränna Mellag („Mélac“)Mélac gschigd. Dea hod 1688 midde Rhoiamee Baade un uns uhne Grieschsärglärung iwwafalle un unsa eh schun kabudnes Lond bis 1697 nuch mechameena väwieschd - des is aach dea Vabräschadärjeeenisch, därwuswus [[Haidelberscha Schloß|Haidelberscha SchloßSchloss]] hod schbrenge geloßdgelossd. Un des alles fär zum „Ruhme“ vun dä „Gróó Nasion“.
 
1707 kam donn aach die Owwapalz dursch de [[Schbanisch Griesch]] zurigg.