Unnaschied vunde Gschischde vun "Joseph Martin Kraus"

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Melibokus (Dischbediere | Baidräsch)
kKeine Bearbeitungszusammenfassung
Melibokus (Dischbediere | Baidräsch)
kKeine Bearbeitungszusammenfassung
Zail 1:
[[Dadai:Krauszww.jpg|mini|hochkant|Da Joseph Martin Kraus]]
Da '''Joseph Martin Kraus''' (Josef Maddin Kraus) (* 20. Juni 1756 in [[Miltenberg|Mildeberg]], † 15. Dezember 1792 in [[Stockholm|Stoggholm]]) is en [[KlasikKlassische Musik|klassischer]] Kombonischt gwest, wu aus-em [[Odenwald|Odewald]] waa un in [[Schweden|Schwede]] gewirgt hot. Er waa en Verdreder vun da [[Mannheimer Klassik|Månnemer Klassig]]. Ma sescht aa zu-m da „Odewälder Mozat“.
 
[[Dadai:Kraus Miltenberg.jpg|mini|hochkant|S Haus in Mildeberg, wu er uf di Welt kumme is]]
Zail 6:
=== Kindheid ===
[[Dadai:Trunzerhaus.jpg|mini|S Trunzerhaus in Buche]]
Da Joseph Martin Kraus is am 20. Juni 1756 in Mildeberg als Sohn vum [[Kurmainz|kurmainzische]] Beamde Joseph Bernhard Kraus un da Anna Dorothea, geboarene Schmitt, uf di Welt kumme. Da Großvadder midderlischerseids, Johann Martin Schmitt, waa Senador vun da Schdadt Mildeberg un Käischebaumeischder, wu e paa Käische in da Umgewung gebaut hot. Aa des Gebortshaus vum Kraus am Majktblatz in Mildeberg schdammt vun-em. Da Kraus hot dreizäh Gschwisder ghatt. Siwwe davuu sin schun als Kinner gschdorwe. Ää Schwesder, di Marianne (1765 – 1838) is Molerin worre. Di erschde Johre hot di Familje in [[Amorbach]] gewuhnt, wu da Vadder Stadtschreiwer waa. 1761 is da Vadder kurmainzischer Amdskeller in [[Osterburken|Borke]] un ball druff in [[Buchen|Buche]] worre. Di [[Kellerei]] un di Wuhnung in Buche ware im Trunzerhaus, wu heit noch schdeht. In Buche hot da Kraus Ladein, Klavier, Geig un Gsang gelernt. Schun im Alder vun siwwe bis acht Johr hod-er e außergewähnlische mussikalische Begawung ghat. Wie-er zwelf waa, isser noch [[Mannheim|Månnem]] ufs Jesuidegimnasjum un ins Seminarium musicum vum [[Jesuiten|Jesuide]]-Kolleg gånge. Er hot Mussig, Geig, di ladeinisch un di deitsche Schbrooch gelernt un soi erschde Schdigge komboniert, fä de Goddesdinscht in da Jesuidekäisch. Aa Gedischde hod-er gschriwwe un vorgedraare.
 
=== Schdudium ===
Zail 14:
 
=== Reise ===
Weil-er in Deitschland kaum e Schåås fä sisch als Mussiger gsehe hot, is da Kraus 1778 iwwer soin schwedische Kummiliton Carl Strindsberg druff kumme, noch Stoggholm in Schwede zu gehe. Åfangs waa-s e schweri Zeit, wu-er deils in diefer Aamut lewe gemißt hot. Erscher di Uffiehrung vun soiner Ober ''Proserpin'' 1781 hod em de needische Erfolg gebrocht un er is zum Kabellmeischder ernannt worre. Fä-s neie Obernhaus hod-er di Ober ''Aeneas in Karthago'' komboniert, wu awwer soinerzeit net ufgfiehrt worre is. Da schwedische Keenisch Guschdav III. hod-en beuffdragt, e Schdudiereis dursch Åiroba zu mache un sisch dodebei di Theader ååzugugge. Vun 1782 bis 1786 hod en di Reis in de Odewald, noch Berlin, Dresde, Leibzisch, Månnem, Wirzburg, Regensburg, Wien (e halwes Johr), Esterháza, Triest, Wenedisch, Bolonja, Råm, Neabl, Marseille, Pariss (zwee Johr) un London gfihrt. Er is dem Roman Hofstetter, Kombonischt im Benedigdinerkloschder Amorbach, un de Kombonischde [[Christoph Willibald Gluck]], Johann Georg Albrechtsberger, [[Joseph Haydn]], Antonio Salieri un em bedeidende Mussigtheorediger Padre Giovanni Battista Martini begegent. Da Gluck hot gemäänt: Der Månn hod en große Schdil. Da Haydn hot im Kraus ään vun de greeschde Scheniis gsehe, wu-er gekennt hot („eines der größten Genies, die ich gekannt habe“). In Amorbach, wo-r-er soi Familje bsucht hot, hod-er fä di neie Sturm-Orgel in da Abdeikäisch e ''Stella Coeli'' komboniert.
 
=== Stoggholm ===
Zail 37:
Als äns vun de wischdigschde Werge gild di Ober ''Aeneas in Karthago'', wu erschder 2006 in [[Stuttgart|Schduggat]] urufgfiehrt worre is. Bedeidend sin soine Lieder in verschiedene Schbrooche: deitsch, frånzesisch, schwedisch, dänisch, hollännisch un idaljenisch. Di ''20 Airs et Chansons'' (1797 rausgewwe, komboniert vor allem 1783 – 1988) gheere zu de bedeidenschde Liedersammlunge ausem achzehnde Johrhunnert. Des sin vor allem Gedischde vum Geddinger Hainbund. Äns davuu, ''Der Abschied'', schdammt vun em selwer (1783 gschriwwe un komboniert).
 
Em Kraus soi ledschdi Kombosizion waa di Drauersinfonie un di Drauerkantad fä de Keenisch Guschdav III., wu 1792 uffeme Masgeball umgebrocht worre is.
 
Imne Uffsatz, are Streitschrift mim Tiddel ''Etwas von und über Musik fürs Jahr 1777'' (1778) hot sisch da Kraus aa teoreddisch mid-da Mussig un de Verhäldnisse vun soiner Zeit befaßt.
 
Obwohl-er oft mid em Mozat verglische werd – beide sin im selwe Johr uf di Welt kumme un da Kraus bloß ää Johr noch-em Mozat gschdorwe – hod da Kraus uf e annare, sosoi eigene Aat komboniert un brauch net im Schadde zu schdehe. Soin Stil is vun da Månnemer Klassig gebrägt, awwer aa vun da liderarische Schdreemung vum „Schdurm un Drang“. Charagderisdisch sin bletzlische Kontraschde in da Laudschdärk, awwer aa Passasche im Pianissimo, un Kondraschde im Tembo. Es wa-r-em wischdisch Text un Mussig zu-are Oiheit zu bringe. Da Gluck war em e Vorbild.
 
In Schwede hot di Mussig vum Kraus immer ihr Bedeidung ghatt un werd aa heit noch unner ånnarem bei hoche Åläß uffgfiehrt. In Deitschland hot ma sisch in de 1920er un 1930er Johr uff di Werge vum Kraus bsunne, danooch ischs widder oigschlofe. Erschder ab em zweehunnerdschde Gebortsdag vum Kraus, 1956, un vor allem ab de schbäde 1970er Johr is soi Mussig in Deitschland bis heit widder ufgelebt.
 
== Zitade ==
„Kraus war der erste Mann von Genie, den ich je gekannt habe. Warum musste er sterben? Er ist ein unersetzlicher Verlust für unsere Kunst. Die Sinfonie aus C moll, die er hier in Wien besonders für mich schrieb, ist ein Werk welches in allen Jahrhunderten als ein Meisterstück gelten wird, und glauben Sie mir, es giebt wenige die ein ähnliches Werk schreiben können.“
 
''Joseph Haydn 1801''
 
„Kraus promet de devenir un des plus grands de notre monde musical. Je le préfère à Mozart à bien des égards.“
(„Da Kraus verschbrischt äner vun de gånz große in unserer Mussigwelt zu werre. Isch zieh-em em Mozart aus edlische Grind vor.“)
 
''Carl Philipp Emanuel Bach''
 
„Der Mann hat einen großen Stil!“
 
''Christoph Willibald Gluck''
 
„Mit mehr Andacht zieht sicher kein Pilgrim zu des Heiligen Landes Überbleibseln als ich zu diesem großen Patriarchen. Er hat eine Leichtigkeit ohnegleichen, wenn er in seinem Element ist, sich augenblicklich in jede Passion zu setzen, in welche er will.“
 
''Joseph Martin Kraus iwwer de Christoph Willibald Gluck''
 
== Lidaradur ==
Zeile 58 ⟶ 76:
 
[[Kategorie:Musik]]
[[Kategorie:Odewald]]