Unnaschied vunde Gschischde vun "Segeln"

 

== Gschichd ==

Wann doßs Seeschle õõgfange hod, wääs mär ned. Inde "Franchthi"-Heehl bai Kilada uf de Pellopnees am Argolische Golf hod mär Schdääwäggzaisch gfunneaus Schdää, wu vun Insle midde inde Ägäis schdamme duun. Wail daß Schdää awwa ned schwimme un schun glai gaaned flieche, muß mär õõnämme, daß die Laid se mid Boode dord hiegebrung hän. Die ledsch Beaawaidung is voa 20.000 bis 30.000 Joa voagnumm worn. Waahschainds hänse brimidiv Seeschlboode ghad.

 

[[Datei:Güímar Ra II BW 1.JPG|thumb|left|Ra-II-Nõõbau]]Die äldschde bekannde Bilda sin vunde Egibda vun 5.000 a.D. un zaiche schun hochändwiggld Schilfboode vum Typ Ra II (des isn Noochbau vum Thoh Haiadahl, middäm wua vun Afrika iwwa de Adlandig nõõ Siedameriga gseeschld is): mid Madde umhüllde Doppelrimp, Buch un Hägg hogezoche fär die needsch Schbannung ufzbaue, die wu däre Konschdrugzion ärschd die needisch inna Fäschdichkait gäwwe hod. Um 3.000 a.D. sin im siedchinesische Mea Ausleschakanus mid Seeschle endwiggld worn un zwische Indus, Mesopodanie un Egybde (Rod Mae) gabs schun än reesche Handlsvärkea.[[Datei:Lateinsegel.svg|thumb|Ladainseeschl]]

 

596–594 a.D. hen die Phönizia Afrika vum Rode Mea ins Middlmea umseeschld. Um die Zeidwende etwa hodmär de Bugschbriet als Takelelement endegd: mär nämmt õõ, daß die Grunlaach defia Rammdornvärsuche waan. Außadäm isses "Ladainaseeschl ufkumme: än koaze Maschd midnäre lange Rah, die wu vum Buch iwwan Top hochschdaigd bis iwwas Hägg. des is sea schwea zu manövriere, wail fär daßs Seeschl sich ausbausche konn, es allwail voam Maschd hänge muß. Des hääsd, wamma baim Wende dorsch de Wind gehd, do muß mär glai des gonze Vordaänd hinnam Maschd vorbaiwuchde. Annaschdasaids is des haid nuch es schnellschde, wus iwwahaubd gäbd: Än Seeschl is um so effegdieva, je länga die Õõschdreemkand is - un doo is des die long Schdang...

 

[[Datei:Vikingship.jpg|thumb|left|Wikinga-Nõõbau]]Die Onglsaxe, die wu iwwa de Kanal noo Ängland gemachd hän, hän dodevoa Longboode ghed. Des sin Boode minäram Länge-Braide-Vähäldnis vun daidlisch iwwa finf. Die sin donn vunde Wikinga nuch waidaändwiggld un als vabässad worn - sowaid, daßse iwwa zwonzisch Knode ärraischd hän. Dodemid sinse donn iwwa de Adlandig gepeesd, sinde Rhoi huch bis Kölle, hens Middlmea uusischa gemachd un die Daitsch-Reemische Kaisa ([[HRR]]) in Sizilie õõgegriffe un sin vun Oschdsee un Schwazm mea zuglaisch noo Rußland ingfalle, wuse se sogaa zaiwailisch de Zaa gschdälld hän.

 

[[Datei:The Cutty Sark 2005-01-24.jpg|thumb|Cutty Sark]]

 

Ärschd inde schbääde Naizaid hods donn longsam wira ä Ändwigglung gäwwe zu schniddischere Schiff - un donn hods aach nimmi long gedauad, bis die Klippa kum sin, schaaf uff Kiel gebaad, Heecha am Wind wie voahea, Seeschl nuch un nescha, die beschde waare all iwwatagld un hä ia Schbidze ärschd ärraischd, wiese mid äm klännare Seeschplan gelaaf sin. Die hän donn vun Indie um Afrika noo Englond gemachd odda noo Ameriga, bisse wirra so wie uffm Bild es Cutty Sark im Haafe gelesche hän.

 

So hän die Mariine õõgfange, die dodefär dauchlischde Schiff als Schulschiff zu nämme. Die gäbds haid nuch un wamma aach nimmi doo gläand han muß - bessa isses allmol!

 

Parallel dodezu hod aach die Ändwigglung vum Jachdschbord begonn: Ärsch waans eeemolisch Seelaid un Raische, wu än aischn glää Beedsche hän han wolle: die Seelaid hän alde, ausrõschiade Baiboode odda Fischaboode gekaafd odda aach fär um iwwanumm un wiera flodd gmäschd, die Raische hän sisch iiane Jachde egschdra baue geloßd. 1855 isde ärsch daitsch Seeschlclub ("Rhe" - des'se Kommando baim Wände) in Keenischbärsch gegrind worrn, 1900 waas Seeschle ärschdmol olymbisch Disziblin.

 

Die Greenung vum Jachdseeschle isses [[Oihondseeschle]], des hääßd, doß änna gonz elloi on Boad is, där wu alles alläns känne un due muß. Ääna vunde zwää bishea greeschde is de Erdmann, wu draimol die Ead umseeschld hod, zwäämol alläns, äämol Osd-Wesd, äämol Wesd-Osd, unnän haufe mea schbegdagulära Faarde unnanumm hod un draimol dän "Trans-Ooschnn-Prais" griehd hod. Doodorsch un dorsch soi Bischa un Ardiggl inde "Yachd", ännärem Seeschlmagazin, issa wäldbekanng worn. De onnan kännd mär när als Skippa Mischael, där hod iwwa finf Joa am Schdigg gonz alläns ufnärräm klää Beedsche gelebd un is in därre Zaid aus de Biskaja dorsch Ääamlkanal un Noadsee iwwa Rhoi, Mõõ, MDK un di Dunau ins Schwaz Mea un waida dorsch de Bosborus, es Marmaramea, die Dardanälle un die Ägäis ins Middlmea bis nõõm Hailsche Lond gemäschd un zurigg bis uff die Pelloponnes, wora aus gsundhaidlische Grind hod unnabräsche gemißd. All des hodda alläns gschafd midnärräm minimale Etaa un troznärre schweere Gehbehinnarung!

 

 

 

[[Kategorie:Seeschle]]