Unnaschied vunde Gschischde vun "Engadin"
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Keine Bearbeitungszusammenfassung |
Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
Zail 2:
== Allgemein ==
's '''Engadin''' isch e Houchdaal in de Oscht-[[Schweiz|Schweiz]] im [[Kanton|Kanton]] [[Graubünden|Graubünden]]. Im Oschte werrt's vun de [[Ortler|Ortler]]- Albe un vun de [[Sesvenna|Sesvenna]]-Grubb begrenzt, im Weschde vun de [[Silvretta|Silvretta]]-Grubb. De [[Inn|Inn]] lefft durrich 's Engadin, wu's aach sein Name her hott: Gardde vum Inn.
's Engadin werrt in zwee Hälfde uffgedaailt:
'''Owwerengadin''', uff Rätoromanisch: ''Engiadina'Ota'': Vum [[Berninapass|Berninapass]] un em [[Malojapass|Malojapass]] iwwer d' Seen-Blatt bei St.Moritz mi'm St.Moritzer See, em Silvaplaner See un em Silser See bis noch S-Chanf.
Die wichdigschde Därfer sin [[St.Moritz|St.Moritz]], [[Sils|Sils]], [[Silvaplana|Silvaplana]], [[Champfer|Champfer]], [[Celerina|Celerina]], [[Pontresina|Pontresina]], [[Samedan|Samedan]], [[Bever|Bever]], [[Madulain|Madulain]], [[Zuoz|Zuoz]], [[S-Chanf|S-Chanf]] un Cinuos Cel.
'''Unnerengadin''', uff Rätoromanisch ''Engiadina Bassa'': vun de Punt'Ota- Brigge bis zu de Grenz noch [[Tirol|Tirol]], [[Eestreich|Eestreich]] on de Finstermünz-Feschting.
Wichdige Därfer sin: Brail, [[Zernez|Zernez]], [[Susch|Susch]], Lavin, Giarsun, [[Guarda|Guarda]], Bos-Cha, Ardez, Ftan, [[Tarasp|Tarasp]], [[Scuol|Scuol]], [[Sent|Sent]], Ramosch, Vna un Seraplana.
Zail 16:
Die Engadiner sin [[Rätoromanen|Rätoromanen]], des haaßt, zu de Zeide vun de alde [[Römer|Römer]] hott do, un aach fascht iwweraal sunscht in de Albe, e keltisch's Volk g'wuhnt, die [[Räter|Räter]]. Die sin noh awwer vun de Römer eignumme worrn, un häwwe ihr Schbrooch, [[Latein|Latein]], ahnemme messe. Do draus isch noh Rätoromanisch entschtonne. Des isch urschbringlisch iwweraal in de Albe gebabblt worrn, isch awwer pö a pö wennischer worrn, wall vun alli Seide anneri Schbrooche reigedrängt häwwe. Desdweech sin blouß noch e paar Inseln iwwerich gebliewe, wu d' Leit Rätoromanisch schwätze: Graubünden in de Schweiz un e paar [[Dolomiten|Dolomiten]]- Deeler in [[Südtirol|Südtirol]], [[Italien|Italien]].
Des Rätoromanische werrt awwer immer wennicher in de Schweiz, wall die Leit meh un meh Deitsch babble welle, im Engadin sin im Verhäldnis noch die meeschte Schbrescher.
Im Engadin gibt drei verschiedeni Dialekte vum Rätoromanische:
| |||