Babble:Stachelbeere

Letzter Kommentar: vor 11 Jahren von Melibokus in Abschnitt Bapptruuschel

Ich bin mer ned sicher ob des e guude Idee isch, für die Planz un die Fricht eigene Artikel z hawwe. -- Badener  21:11, 10. Dez 2010 (CET)Beantworten

Altlasde, 2006/7 odda so; mach ään Ardiggl un ä Waidalaidung un kopia die onna Versionsgschichd als Kommendar inde Texd. Odda hosch Du än onnan Voaschlach? - Mid so äbbes (uunedischawais Planz- + Fruchdardiggl) mache mär uns när läschalich. Geräschdfärdischd is dees när, wanns bai de Fruchd um äbbes gonz onnaschdäres gehd wie Kisch odda Medizin. --Skipper Michael- Diskussion 22:14, 10. Dez 2010 (CET)Beantworten
Wail niemond e Oiwendung ghatt hot - di letchde onnerthalb Johr - un sisch solong nix geduh hot, hawwisch des jetz emol erledischt. --Melibokus (Diskussion) 19:26, 20. Jun 2012 (CEST)Beantworten

Versionsgschicht Schaffe

Am 20. Juni 2012 is da Inhalt vom Adiggl Truuscheleplanz in denn Adiggl Truuschele do oigfiegt worre. Di Versionsgschicht vun "Truuscheleplanz" mit alle Audore is in der Version vum 20.06.2012 um 19:18 Uhr zu finne. --Melibokus (Diskussion) 19:26, 20. Jun 2012 (CEST)Beantworten

Bapptruuschel Schaffe

Die falsch Spekulation mit em Zammehang zu "Bapptruuschel" hewwich rausgnumme. Noch em "Pfälzische Wörterbuch" kummt Truuschele vun latainisch "grossularia" (Pfälzisches Wörterbuch, Bd. 2, Sp. 575, "Druschel"), des Bappptruuschele hot domit nix ze duu, des kummt von "Drossel" (Pfälzisches Wörterbuch, Bd. 1, Sp. 564, "Pappdrossel"). --Holder (Diskussion) 05:04, 21. Jun 2012 (CEST)Beantworten

Des is noch verzwickder, Holder. Da isch heit zufällisch in da UB waa, hawwisch glei emol in de annere zwee Wärderbischer nochgeguggt, demm Hessische un demm Badische. Im Hessische schdeht-s wie im Pälzische. Awwer im Badische wärd des zurescht åågezweifelt. Bei eisch im Alemannische Schbroochraum heeßt-s, wie im eschtlische Pälzische, Grusselbeer, im Siede vun Bade un da Schweiz mit ch-, also z. B. Chruselbeeri, Chrüselbeeri. Selles ch meschts uuwahrschoinlisch, daß sisch des Wort vun lat. grossularia herleide loßt. Bei uns in da Kurpalz is di Ausschbrooch deils aa mi-mne K, also Krusslbeer. Da Audor vum Badische Wärderbuch schließt sisch zwee annere Audore an, wu des vun Krause, Dim. Krussel, Kräusel = Krug herleide, in Bezug uf di kugglfärmische Frischt. Awwer aa des laischt ma net oi, weil-s des Wort widderum net in Nordbade gibt. Wann was bei uns krusselisch is, donn iss-es "gekräuselt", z. B. Krusselhoor. Di selb Bedaidung gibts sowohl im Pälzische wie aa im Alemannische bis noch Siedbade, un zwaa in Bezug uf Hoor un aa uf Blädder vun Plånze. Doher hald isch des fä schlissischer, des vun krussle, gekrusselt herzuleide, in Bezug uf die gekrusselde Blädder vun derre Plånz. Am nägschde verwåndt is intressånderweis der schwedische Begriff: sv:Krusbär, un des wärd dort in der WP genau so hergeleidt. Der ladeinische Aatnåme Ribes uva-crispa kummt iwwerischens aa genau doher: crispa heeßt aa gekrusselt (un Uva Traub, also Krusseltraub).
"Det vetenskapliga namnet kommer av latinets uva (druva) och crispus (krusig), vilket syftar på att den har bär och krusiga blad, krusbär."
Di Verwåndtschaft mim Schwedische kann durschaus doo soi. Ab 1654 hot di Linje Palz-Zweebrigge-Kleeburg di Kënische vun Schweede gschdellt. Di Krusselber is am End vum 17. Johrhunnert in Schwede oigfiehrt worre (in Middeleiroba schun im 16. Jh.).
--Melibokus (Diskussion) 19:22, 21. Jun 2012 (CEST)Beantworten
S werd sogar noch verzwickter :-). Im Etymologische Wertabuch vum Friedrich Kluge, 21. Uflach 1975, bearw. vum Walther Mitzka, hääßt s, dass "grossularia" mittellatainisch isch un vun dem germanische Wort kummt, so wie ach die schwedisch orra die alemannisch Forme. Jetz isch awa noch die Froch, ob die pälzische Werta nit viellaicht iwa des mittellatainisch Wort entlehnt worre sin. Direkt aus em Schwedische kummen se sicha nit, des "Krusselbeer/Kräuselbeere" isch wait verbräätet. Woher in unsam Artikel iwrichens die Information kummt, dass die "Chruuselbeeri" (wie ma in maim alemannische Dialekt sacht) aus em Himalaya kummt, wääß ich nit, des isch uf jede Fall falsch, die gebt s wild bai uns un kummt vun Europa bis in de Himalaya vor. --Holder (Diskussion) 06:22, 22. Jun 2012 (CEST)Beantworten
Dann wär also an erschder Schdell uf jeden Fall e germonisches Wort gwest, was jo aa oilaischdend is, wann des e oihaimischi Plonz is. Der zwedde, synonyme ladainische Nome uva-crispa is jo e diregdi Iwwersetzung vun "gekräuselte Beere". Daß di Krusslbeer aus-em Himalaya oigfiehrt wär, leeßt ma tadsäschlisch aa an onnerer Schdell. Jedenfalls is se seid-em 15. odder 16. Johrhunnerd in Kuldur, un donn jo wahrschoints eher ausgehend vun de oihaimische Plonze, die ma sischer schun seit Urzeide wild genutzt hot. Uf Nutzplonze, Uni Marburg schdeht: "Uva = Traube, crispus = kraus, bezieht sich auf die borstigen Wildfrüchte." So kennt s aa soi. Di wilde sinn kläner un der "krusslische", borschdische Ahang is gräßer. Des Word "Kräuselbeere" gebts im Hochdeitsche je noch Region fär Stachelbeere, Preiselbeere oder Moosbeere. In Middelairoba is se oihaimisch, in Schwede net. S kennt jo gut soi, daß der pälzer schwedische Keenisch, in demm soiner Zeit des waa, selwer dafir gsorgt hot, daß di ihm bekonnde Frucht oigfiehrt wärd - midsammd-em Nome, wu donn ins Schwedische iwwertrare worre is. Awwer solong des nirgends schriftlisch feschtghalde is.... --Melibokus (Diskussion) 23:07, 23. Jun 2012 (CEST)Beantworten
Zurück zur Seite „Stachelbeere“.