Iwwa'awaidung vun 20:15, 7. Dez 2010 Schaffe Skipper Michael (Dischbediere \| Baidräsch) 3.482 Bearbeitungen Keine Bearbeitungszusammenfassung ← Äldare Beawaidung		Iwwa'awaidung vun 10:47, 5. Jan 2011 Schaffe zriggnemme Manuae (Dischbediere \| Baidräsch) Adminischdradore 5.940 Bearbeitungen erg. Naijari Beawaidung →
Zail 1: [[File:Hambacherschloss.jpg\|thumb\|200px\|right\|Haid]] [http://mapper.acme.com/?ll=49.325,8.118611&z=13&t=M 49° 19′ 30″ N, 8° 7′ 7″ O] ~~Aischendlich hääßd es~~Es '''Hambacher Schloß''' hääßd aischendlich gaaned ~~Hambacher~~„Hambacher ~~Schloß~~Schloß“, sunnern ~~"Käschdebursch"~~„Käschdebursch“ oar ~~"Maxbursch"~~„Maxbursch“, wail dasses in de Käschdewäller liehd un wails anno nochwas, es wärd so 1842 geweßd soi, em bayrische Gruhnbrinz Max gschengd worn is. So rischdisch beriemd geworn isses awwer erschd dorchs '''Hambacher Feschd''', wo mir Pälzer wiramol, do awwer mid indernazionaler Bedailichung, unser Fraihaid aigefoddad han. == Laache == Vum ~~Naischdadter~~[[Neustadt\|Naischdad]]ter Maagdplaz schdaigschde hoch zum Härz-Jesu-Kleeschderle un spazierschd als waider zwische Wingerde un Wald bis zum Paakplaz un de Burschweesch hoch zum Schloß - des sin högschens 4 km. Middm Schloßbersch (325 m hoch) drängd sisch die Haad in [[Roiewene]] enoi. Zwäähunnerd Meder guggschde nunner uff die Wingerd un wanns emol so rischdisch glaar is, sieschde de Schbayrer Dum un mid e bissel Glick sogaar's Haidlbärscher Schloß. == Gschichd == [[File:Hambacher Schloss 1842 Jodl.jpg\|thumb\|200px\|right\|um 1842]] ;Oofäng Zweng därre guude Aussicht hammer doo schun in Zaide vum Schaarlemanje bis zum aale Oddo em Gruuße un soine Seehn ä greeßeri Schudzoolaach gebaud fer die Laid im Lond. Awwer mir warn ned die eerschde, mir han schun die Reschde vun aale reemische oolache midgenuzd. ;Die eerschd Käschdebursch Die eerschd Käschdebursch is do wohl um Dausendunebbes fer de [[Speyer\|schbeyrer]] Bischuff gebaud gen, der wo se dann um die Jaahunnerdwend em [[Schbeyrer Hochschdifd]] gschengd hod, demm se dann ach bis zum [[Napoleon]] gheerd hod.▼ ▲Die eerschd Käschdebursch is do wohl um Dausendunebbes fer de schbeyrer Bischuff gebaud gen, der wo se dann um die Jaahunnerdwend em Schbeyrer Hochschdifd gschengd hod, demm se dann ach bis zum Napoleon gheerd hod. ;Middelalder Im gonze [[Middlaldr]] waa die Keschdebursch de Middlbungd vun dere Verwaldung vun de Schbayrisch Kersch. Die milidärisch Scherung hen di Burschmanne innekäd. Viele vun dänne waan vun hoche un heegschde Familije, die wo mer so had ans Hochschdifd binde wolle. So hen do die Härn vun Lichdeschdää un Häpprm, die Graafe vun Veldenz un [[Zwääbrigge]] un die Härzeesch vun Palz-Zwääbrigge gediend. Ofd waan die Bischöf dord un anno 1388 is in de Burschkabell de Wiesbaadner Glaus zum Bischoff vun Schbayr gewääld worn.▼ ▲Im gonze Middlaldr waa die Keschdebursch de Middlbungd vun dere Verwaldung vun de Schbayrisch Kersch. Die milidärisch Scherung hen di Burschmanne innekäd. Viele vun dänne waan vun hoche un heegschde Familije, die wo mer so had ans Hochschdifd binde wolle. So hen do die Härn vun Lichdeschdää un Häpprm, die Graafe vun Veldenz un Zwääbrigge un die Härzeesch vun Palz-Zwääbrigge gediend. Ofd waan die Bischöf dord un anno 1388 is in de Burschkabell de Wiesbaadner Glaus zum Bischoff vun Schbayr gewääld worn. ;Naizaid [[File:Hambacher Fest 1832.jpg\|thumb\|200px\|right\|Zuch zum Schloß]][[File:Schloss Hambach Panorama.jpg\|thumb\|right\|Haid]][[File:Hambacher Schloss Eingangstor.jpg\|thumb\|right\|Haid: Ingong]]▼ Erschd in de Bauerngriesch is die Bursch erowerd, besedzd un ausgeraamd worn. Donn hodse im zwädde Maggrafegriesch nuch ebbes abgriehd, awwer de Schbayra Bischoff Magwaad hodse glai reschdauriere geloßd. Drodzdem war ihrne Wischdischkaid fleedegonge. Denn [[Dreßischjeerische Griesch]] hod die Keschdebursch zwaa nuch iwwerschdanne, awwer im [[Pälzer Ärbfolschegriesch\|Pälzer Ärbfolschegriesch]] waa se uubewohnd un do hen die Franzoose se doch ziemlisch niedäägemachd. Am Oofong vum 18. Joahunnerd is die gonz Óólach nuchemol befeschdisch worn, awwer aom End vun demm Joahunnerd isse „sägularisierd“ un em „Nazionalgud“ zugschlach worn. Noom [[Wiena Kongreß]] is die Ruin noo [[Bayern\|Bayan]] gong un die hense an seschzee Bärscher vun Naischdadt, Winzinge un Mußbach verkaafd. Midde Keschdebursch waas aus, die Ruin hod mär fär Feschschä pol Polidisi Akzione genutzt. Erschd in de Bauerngriesch is die Bursch erowerd, besedzd un ausgeraamd worn. Donn hodse im zwädde Maggrafegriesch nuch ebbes abgriehd, awwer de Schbayra Bischoff Magwaad hodse glai reschdauriere geloßd. Drodzdem war ihrne Wischdischkaid fleedegonge. Denn Dreßischjeerische Griesch hod die Keschdebursch zwaa nuch iwwerschdanne, awwer im [[Pälzer Ärbfolschegriesch\|Pälzer Ärbfolschegriesch]] waa se uubewohnd un do hen die Franzoose se doch ziemlisch niedäägemachd. ~~Am Oofong vum 18. Joahunnerd is die gonz Óólach nuchemol befeschdisch worn, awwer aom End vun demm Joahunnerd isse "sägularisierd" un em "Nazionalgud" zugschlach worn.~~ Noom Wiena Kongreß is die Ruin noo Bayan gong un die hense an seschzee Bärscher vun Naischdadt, Winzinge un Mußbach verkaafd. Midde Keschdebursch waas aus, die Ruin hod mär fär Feschschä pol Polidisi Akzione genutzt. ▲[[File:Hambacher Fest 1832.jpg\|thumb\|right\|Zuch zum Schloß]][[File:Schloss Hambach Panorama.jpg\|thumb\|right\|Haid]][[File:Hambacher Schloss Eingangstor.jpg\|thumb\|right\|Haid: Ingong]] ;Hambacher Feschd Óm 27. Mai 1832 sin don um die 30.000 Laied uffs Hambacha Schloß gzoche un hän Ainischkaid un Räschd un Fraihaid gfordärd: Ainichkaid vum gonze [[Daitschlond]], ddaßs sold när ään Schdaad soi, Borjaräschde, Mänscheräschde fär än jede, , Fraihaid fär z'schwädze, fär soi Mainung z'saache, fär z demonschdriere, fär sich zu värsammle un sisch zammezschließe. Un fär Solidaridäd mid alle annäre Nazione, wu daß aach fär iane Fraihaid kämpfe. 30.000 Laid aus de Umgewung, awwe aach aus Kiel un Minsche, Laipdsch un Schdrahlsund - in Naischdadt hen grademol 6.000 gelebd! Zeile 42 ⟶ 36: ;Maxbursch Nódäm doßs do doch so monsche Grumpl midde bayrisch Regierung gäwwe hod, hän pälzisch Abgeordnede än Zendralkommidee gewähld und des hod 1842 die Ruin fär 3.125 Gulde gekaafd unm bayrische Gruunprinz un schbädare Keenisch [[Maximilian II]]. fär di Huchzaid gschängd. Saidäm hääßd die Käschdebursch Maxbursch. De Max hodse wälle uffbaue geloßd, hod aach 1845 de Uffdraach gäwe, awwee sGeld hod ned gelongd, när die Hälfd vunde zugsaade 94.300 Gulde is kumme un nóóm Joa hoddi Ärwd wirra uffghead.▼ ▲Nódäm doßs do doch so monsche Grumpl midde bayrisch Regierung gäwwe hod, hän pälzisch Abgeordnede än Zendralkommidee gewähld und des hod 1842 die Ruin fär 3.125 Gulde gekaafd unm bayrische Gruunprinz un schbädare Keenisch Maximilian II. fär di Huchzaid gschängd. Saidäm hääßd die Käschdebursch Maxbursch. De Max hodse wälle uffbaue geloßd, hod aach 1845 de Uffdraach gäwe, awwee sGeld hod ned gelongd, när die Hälfd vunde zugsaade 94.300 Gulde is kumme un nóóm Joa hoddi Ärwd wirra uffghead. ;Jetzerd Ärschd wie die Maxbursch 1952 ausm Widdlsbacha Ausglaischsfóó no Naischdadt kumme is, hod mär werra óófange gekännd mid Subschdanzsischarung un Uffbau. Naischdadt hod soi Sach glai päfegd hiegriehd: mer hod uugfärded hiegeje gekännd un aach enoi, alles waa sisch un offe fär än jede. Donn is des guude Schdigg nóó [[Bad Dürkheim\|Därkm]] kumme onde Krais. där hod donn glai typisch daitsch reagiad un ärschdemol Gidda un Schlässa óßógebrung un donn uffgebaad. Saiddäm därfs Volk von drauße zugucke, wie soi Vatreda drinne faian. Die schlimmsde Massemörda un Griegsdraiba wie de US-Bräsidend Busch wärn dohie ingelade fär sisch die gonz Demogradie óózugugge, die wu doßm Volg fehle duud. Waaschainds laihds on de Definizion: Dämogradie häßd: ~~"All~~„All die Machd gehd vum Volg. Aus."“ == Fer Leseradde == (uff huchdaitsch) * Alexander Thon (Hrsg.): ''... wie eine gebannte, unnahbare Zauberburg. Burgen in der Südpfalz''. 2., verb. Auflage, Schnell und Steiner, Regensburg 2005, S. 68–73, ISBN 3-7954-1570-5 Zeile 61 ⟶ 52: == Weblings == {{Commons\|Hambacher Schloss}}▼ * [http://www.hambacher-schloss.de/ Offizielle Webpräsenz des Hambacher Schlosses] * [http://www.geopanorama.com/de/hambach/hambach1.htm Zwei interaktive 360°-Panoramen vom Hambacher Schloss] (Flash, highres, 0,5 MB) * [http://www.demokratiegeschichte.eu/index.php?id=19 die Käschdebursch] baim Institut für Geschichtliche Landeskunde an der Universität Mainz e.V. mid viel Billa, Daunlóóds un Hinnagrind ▲{{Commons\|Hambacher Schloss}} [[Category:Bischdum Schbaya]] [[Category:Pälzer un Kurpälzer Burge un Schlesser]] [[Kategorie:Naischdadt]] [[de:Hambacher Schloss]]

Unnaschied vunde Gschischde vun "Hambacher Schloss"