Monnem (Mannem) is e Universidädsschdadt mit ca. 320.080 Oiwohner[2], unn is dodemit die zweddgreeschd Schdadt in Bade-Werddebääg. Fria waas äne vun de kuapälzische Residenzschdädt. Zomme mid Ludwichshafe un Haidlbääg is Monnem des Zentrum vun de airopäisch Medropolregion Rhoi-Negger.

Wappe Daitschlandkard
Wappe vun de Stadt Monnem
Mannheim
Daitschlandkard, Position vun de Stadt Monnem vorghowe
49.4836111111118.463055555555697Koordinaten: 49° 29′ N, 8° 28′ O
Basisdate
Dialekt: Westmitteldeutsch
Hääptvariant: Rhoifrängisch
Rechionalvariant: Kurpälzisch
Lokalvariant: Monnemarisch
Bunnesland: Bade-Wirttebärch
Regierungsbezirk: Kallsruh
Landkrääs: Stadtkreis
Heche: 97 m ü. NHN
Fleche: 145 km²
Aiwohner: 320.080 (31. Dez 2018)[1].
Bevelkerungsdicht: 2208 Eiwohner je km²
Boschtläätzahle: 68159–68309
Voawahl: 0621
Kfz-Kennzääche: MA
Gmäändschlüssel: 08 2 22 000Vorlage:Infobox Verwaltungseinheit in Deutschland/Wartung/Fehler in Gemeindeschlüssel
Stadtgliderig: 17 Stadtbezirk
Adress vun de
Stadtvawaltung:
E 5
68159 Mannheim
Websait: www.mannheim.de
Owabirchamääschta: Christian Specht (CDU)
Di 17 Stadtteile vun Mannem
Kard
Kard
Paradeblatz

Monnem lieggd ån de Mindung vum Negger in de Rhoi, där wos vun de Nachbarschdadt Ludwichshafe unn vun Rhoilond-Palz drenne duht. Es liggd so zuglaisch uff de diregd Linie vun Derkem nó Haidlbääg unn uff de Noad-Sied-Haubdvabindung åm Rhoi.

Schdadtgliedarung

Schaffe

Die Schdadt hot 17 Schdatbezirge:

Inneschdadt/Jungbusch, Gaddeschdadt, Lindehof, Neggaschdadt-Oschd/Wohlgelege, Neggaschdadt-Weschd, Naioste/Naihermse, Schwetzingaschdadt/Ostschdadt, Feidene, Friedalle, Keffadal, Neckara, Rhoinau, Sondhofe, Seggene, Tschahof, Tschänau, Vogglschdong, Strassenhäm, Waldhof unn Wallschdadt. Die Schdadtbezirge sinn weida unnagliedad. Lischd vun de Schdadtbezirge unn Schdadtdaile vun Mannem

Inneschdadt

Schaffe
 
Schdrooßeschild in de Quadrade

Die Inneschdadt is zwische Rhoi unn Negger, als Hufaise, giddaförmisch ågleschd - die Monnemer Quadrade. Schdadd Schdrooßenåme hot jedes Quadrad in Buschdawe unn e Zahl zwische A unn U unn zwische 1 unn 7 (Ausnahm: L hot e zweddi Reih vun 8 bis 15). Åfange duds am Schloß mid A1 in de äne unn L1 in de ånna Rischdung. Des Monnemer Schloss hot ab 1720 de Kurfärschd Carl Philipp baue losse, als Kobie vumm Schloss in Versailles unn wonn's fäddisch gebaud worre weer, weers beinoh genauso groß wie Versailles, awwa dånn isses Geld ausgånge unn än Fliggl fehld.

Nachbagemoinde

Schaffe

Folgende Schdädt unn Gemoinde grenze ån Monnem. Sie wärre im Uhrzaigasinn, ågfange im Norde genonnd:

Lombade unn Vänne (beide Grais Bergschdroß in Hesse), Heddese, Ilvese, Edinge-Neggarhause, Haidlbääg, Plonkscht, Schwetzinge, Brihl (all mid Ausnahm vun de graisfraie Schdadt Haidlbääg im Rhoi-Negga-Grais) in Bade-Werddebääg sowie Altrip, Ludwichshafe, Frångedahl unn Bowerum-Roxem (all mid Ausnahm vun de greisfraie Schdädt Ludwichshafe unn Frångedahl im Rhoi-Palz-Grais) in de Palz.

Wege soiner Lach im Owwarhoigrabe herrschd in Monnem ä sehr mildes Klima. De wärmschde Monad is de Juli mit durschschniddlisch 19,9 °C, de käldeschde is de Jånuar mid 1,8 °C. Uffällisch is die gring Niedaschlachsmeng vun durschschniddlisch 668 mm. Wege Rhoi unn Negger kånns im Herbschd zu Newwelbänk kumme. Beide Fliss sorge ach fier e iwwadurschschniddlischi Lufdfoischdischkaid, welli bsunnersch im Hochsumma zu driggenda Schwile fihre kånn.

Gschischd

Schaffe
 
Monnemer Schloss

Im Lorscha Kodex im Johr 766 is Monnem erschdmolisch urkundlisch erwäänt worre, im Johr 1607 hot Monnem dånn Schdadtreschde kriegt, nachdem de Kurfürschd vun de Kurpalz (Friedrisch de IV.) die Friedrischsburch hot baue glossd. Des giddaförmische Schdrosenedz is bis haid erhalde gebliwwe, desdewesche heest Monnem a Quadradeschdadt.

Ainische wischdische Erfinnunge sinn in Monnem gemachd worre. De Karl Drais hot 1817 des erschde Zweerad unn de Carl Benz im Johr 1886 des erschde Audo erfunne. De Heinrich Lanz hot 1921 de erschde Bulldog gebaud. Unn de Fondanella hot des erschte Schpaggeddi-Eis erfunne, des wo's gewwe hot.

Aussadähm kummt de Lewwerkäs net aus Bayern sonndann aus Monnem, den hot nähmlisch dem Kurfirschht soi Metzga aus Monnem in Bayern erfunne.

Vakeea

Schaffe

Monnem is aach en große Vekehrsknodepungd zwische Frånkfurt unn Stuttgard. Do is aach de zwetgreeschde Rangierbåhof in Deitschlånd. De Monnemer Hauptbåhof iss e wischdiche Knode fer de Fernvakeea.

Da Monnemer Hafe is änner vunn de greeschde Binnehäfe in Eiroba, gud geleesche ån Rhoi unn Negger.

Dånn gibbts do nochn Fluughaafe in Naioste, awwa bei dämm is die Staddbåhn net lonng genuuch unn dodemit kenne da nua so klääni Fluggzeisch stadde unn lanne.

Schtadtpaaks

Schaffe
 
Luisepaak

Monnem hot zwää schäni Schtadtpaaks. Dän Hetzsoggerietpaak unn dän Luisepaak. Im Hetzoggerietpaak schdeht die beriehmd Muldihall mit änneri oimalische froidrogende Holzladdedachkonschdrugdzjón unn ämm schääne Woijer mit änneri Wassa-Fondään. Dä Luisepaak is greesser wie de Hetzsoggerietpaak unn hot a mehr Addraktzjóne. Zu nenne sinn hier däs Pflanzeschauhaus, dä Schinäsische Gadde, die Sähbiehn, dä Kutzaweija unn die Schtorscheweppkämm. Beide Paaks sinn anlässlisch fun derre Bundesgaddeschau 1975 nei ågelegt worre unn sinn gontsjährisch offe.

Waazaische

Schaffe
 
Dä Wassadurm

Des Waazaische vun Mannem is dä Wassadurm. Bis zwätdausend waa dä Wassadurm noch als äni Nodresärv in die Wassafähsorgung vun Mannem oigebunne dodanach hommsen abba abgezwiwwelt unn jetz issa nur noch ä Attrapp. Gebaut worre is dä Wassadurm vun 1886-1889 vom Guschtaff Halmhuber. Dä Durm is seschzisch Meda hoch unn neinzähne broit. Stehe dudda om Friedrischsblods inmidde vonnännere Jugendschtiloohlag im Häddse vun Mannem. Unn weila so schää is, konn ähn eschda Monnemer ohne soin Wassadurm gar net lewe.

Kullduur

Schaffe

Kullduur werd in Monnem grooßgeschriewe. Do gibts uff de änne Seid die Kunschdhall nääberm Wassadurm mit lauder hochkaräädische Ausschdellunge unn des sogga gånnzjäärisch. Die Kunschdhall wird jetzad ah noi gebaud fer iwwer sibbzisch Millione Euroh. Donn des Theaada: Des Monnemer Nationaltheaada is des äldschte Staddtheada in Büagahonnd: Schunn de Schilla hot do Stigga ur-uffg’fiat. Als Fünf-Spadde-Haus isses weid iwwa Deitschlond naus bekonnd, vor allem die Ooba.

Uff de onneri Seid sinn do ah noch die gonnze mussikalische Hailaits die wu mer in Monnem do hot. Do dazu gehääre die Mussickschuul, Mussickhoochschuul unn noch relladief jung: Die Boppaggadämie. Die iss vum Xavier Naidoo mit uffgebaud worre. Es is also ah net waider vawunderlisch, dass räscht viele Top-Mussicker aus Monnem kumme due. Die bekanndeste unn bäste is wohl die Joy Fleming.

Indanedd

Schaffe

Nachwais

Schaffe
  1. Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Bevölkerungsstand
  2. Statische vun de Stodt Monnem 31.12.2018