Wald-Mischlbach
Wald-Mischlbach odder Wamiba is vun da Fläsch her di gräscht Gemeinde vum Kreis Bergschdrooß in Hesse.
Wappe | Daitschlandkard | |
---|---|---|
![]() |
| |
Basisdate | ||
Dialekt: | Rhoifränggisch | |
Hääptvariant: | Pälzisch | |
Rechionalvariant: | Kurpälzisch | |
Lokalvariant: | Iwwerwälderisch | |
Bunnesland: | Hesse | |
Regierungsbezirk: | Damschdadt | |
Krääs: | Krais Bergschdrooß | |
Heche: | 343 m ü. NHN | |
Fleche: | 74,4 km² | |
Aiwohner: | 10.735 (31.12.2020) | |
Bevelkerungsdicht: | 144 Eiwohner je km² | |
Boschtläätzahl: | 69483 | |
Voawahl: | 06207 | |
Kfz-Kennzääche: | HP | |
Gmäändschlüssel: | 06 4 31 021 | |
LOCODE: | DE WMI | |
Adress vun de Gmäändvawaltung: |
In der Gass 17 69483 Wald-Michelbach | |
Websait: | ||
Berjameischder: | Sascha Weber (SPD) | |
Lag vun da Gemeinde Wald-Mischlbach im Kreis Bergschdrooß | ||
![]() |




Geografie Bearbeiten
Lag un Nadurraum Bearbeiten
Wamiba liggt im Iwwerwald, des is en Deil vum siedlische hessische Ourewald.
Gemeindeunnerdeilung Bearbeiten
Zur Gemeinde Wald-Mischlbach ghere noch 9 weidere Orde (siehe Tabell). Um de Kernort Wamiba selwer rum ligge di folgnde Weiler: Owwer-Mengelbach, Schdallekånel, Schbeschtbach, Kuhklinge, Seggeråå un Schdrooßburg.
Ort | Lag vum Kernort aus | Oiwuhner[1] |
---|---|---|
Affelboch (Affolderbach) | 3,5 km NO | 1.245 |
Aschbach (mit Därr-Ellebach) | 2 km O | 1.235 |
Gare | 2 km NW | 510 |
Hitred (Hadderod) | 1,5 NNO | 250 |
Kocherbach | 3 km N | 240 |
Kreirisch (Kreidach) | 2 km SW | 490 |
Owwer-Schimmeldewoog | 5 km SSO | 590 |
Sillsbrunn | 3 km SSW | 1.055 |
Unner-Schimmeldewoog | 6 km SSO | 1.180 |
Wald-Mischlbach | Kernort | 4.725 |
Oiwuhnerendwigglung in da gsamde Gemeinde Bearbeiten
Johr | 1970 | 2001 | 2010 | 2015 | 2020 |
---|---|---|---|---|---|
Oiwuhner[2] | 9339 | 11.480 | 11.520 | 10.614 | 10.735 |
(1970 ware di Orde grad noch selbschdännisch)
S Dorf Wald-Mischlbach Bearbeiten
Da folgende Text bezieht sich numme uf de Ort Wald-Mischlbach selwer. Di annere Orde vun da Gemeinde sin in ihre eigene Adiggel beschriwwe.
Gschischt Bearbeiten
Wamiba is 1238 zum erschdemol erwähnt worre, in-are Urkund vum Pabscht Gregor IV., unnerm Nåme Michilnbach. Da Name kummt vun da Bach, wu durschs Dal fließt. Mischel is e aldes Word fä groß.[3] Bei da Zentdeilung 1264 is en Deil vun de Orde, wu heit zu Wamiba ghere kurpälzisch worre, in annerer Deil Kurmäänzisch. Da Ort Wamiba selwer waa kurpälzisch. 1803 is-es an Hesse kumme. 1970 bis 1972 sin nein Derfer zur Gemeinde Waldmischlbach dazukumme.
Oiwuhnerendwigglung vum Ort Wamiba Bearbeiten
Johr | 1784 | 1829 | 1939 | 1961 | 1970 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|
Oiwuhner[4] | 774 | 1694 | 1945 | 3499 | 3995 | 4725 |
Kuldur Bearbeiten
Bauwerge Bearbeiten
- Kadolische Kärsch Sångd Laurenzius (1775)
- Efånggelische Pakärsch (1755)
Museë Bearbeiten
Des Iwwerwälder Oihaus is in Nochbau vumne tibische hischdorische Ourewälder Wuhn- un Schdallhaus. Da Iwwerwälder Museums- un Kuldurveroi hot s 2005 in ehreåmdlischer Ärwet gebaut. Dabei sin e Backhaus un Brunne. Imne Lapidarium kenne hischdorische Schdää betracht werre, newa Grenzschdää sin des Schdää vun hischdorische Geräde wie Keldare, Abblquetsche, Mihle un Brinne.
Des Iwwerwälder Heimatmuseum is im Zentrothaus vun 1594 unnergebrocht. Zu sehe sin dort Gejeschdänd ausem Håndwerk un da Låndwertschaft un di gräscht Klederbigglsåmmlung vun Deitschlånd. Weiders gibts e Bergbauabdeilung un e Karrillon-Zimmer, des an de Azt un Heimatdischder erinnert.
Im Johr 2002 hot s Stoewer-Museum uffgemacht mit Oldtimer un Fahrädder, awwer aa Nähmaschine, Schreibmaschine un weiderem aus da Brodukzion vun Stoewer.
S Bsucherbergwerk „Grube Ludwig“ im Wetzel, is vum Iwwerwälder Museums- un Kuldurveroi in mihevoller Ärwet widder hergerischt worre un gibt en Oibligg in de Manganerz-Abbau un in di Bergbaugschischt im Iwwerwald.
Di Museumsdruggerei im Wetzkeil (ehemolischer HEAG-Turm) zeigt di Ärwet vun are Druggerei vum End vum nainzehnde Johrhunnerd bis ins zwånzischde Johrhunnerd.
Kunschd Bearbeiten
- Bischerbrunne vun Martin Hintenlang aus Brååse, Sandschdåå un Granit
Feschde Bearbeiten
Am erschde Wocheend im Juli gibts jedesjohr e Heimatfescht. Di Kerwe is immer am zwedde Sunndag im Auguscht.
Wabbe Bearbeiten
Des Wabbe vun Wamiba zeigt in gold uf schwazem Grund de Rooschd, uf demm da heilische Laurenzius im Johr 258 in Rõm zu Tod gereeschd worre is. Da Laurenzius is da Schutzheilische vun da Wamibaer kadolische Kärschegemeinde.
Pattnergemeinde Bearbeiten
Pattnaorde vun Wamiba sin Montmirail im Departement Marne in Frånkreisch un Hassocks in Englånd, wu beide aa unnernånner Pattnaorde sin.
Bedeidende Leit Bearbeiten
Ehrebirger Bearbeiten
- Adam Karrillon (1853–1938), Azt un Heimatdischder, erschder Büchner-Breisträjer
- Rudolf Wünzer (1862–1929), Owweråmtsrischder un hessischer Abgeordneder
- Josef Valentin Krämer (1891–1976), Parrer, Mitbegrinder und stellvertretender Diregder vum Iwwerwald-Gymnasium
- Harald zur Hausen (* 1936), Virologe un Nobelbreisdräjer (wuhnt in Wamiba)
Im Ort uf di Welt kumme Bearbeiten
(außerm Adam Karrillon)
- Christoph Arnold (1839–1893), Rischder un liberaler Bolidiker un Abgeordneder vun de Landständ vum Groußherzogtum Hesse
- Lothar Mark (* 1945), SPD-Bolidiker
Weidare Persänlischkeide Bearbeiten
- Raubacher Joggel (Jakob Ihrig) (1866–1941)
- Heinrich Schlerf (1890–1970), Grinder vun de Coronet-Werke
- Karl Kübel (1909–2006), Grinder vun da Karl-Kübel-Stiftung
- Eugen Bachmann (1913–1975), MdL (CDU) un Altbirjermeischder vun Wald-Mischlbach (1948 bis 1975)
Quelle Bearbeiten
Lidaradur Bearbeiten
- Peter W. Sattler: Festschrift zur 750-Jahrfeier der Gemeinde Wald-Michelbach am 28. Mai 1988. Gemeindevorstand Wald-Michelbach, Wald-Michelbach 1988.
Im Netz Bearbeiten
- (1.Indernetuffdritt)
- Gemeinde Wald-Mischlbach (2.Indernetuffdritt)
- Der Überwald – Sehenswürdigkeiten
- Hischdorisches Ortslexikon
Änzlnochweis Bearbeiten
- ↑ www.wamiba.de: "Gsamtgemeinde"
- ↑ Hessisches Statistisches Landesamt; 1970: Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS) 2010: www.wamiba.de: "Gsamtgemeinde"
- ↑ Sidhessisches Wärderbuch: Lemma michel (Adj.)
- ↑ Låndesgschischdlisches Informaziunssyschdem Hesse; 2010: www.wamiba.de: "Gsamtgemeinde"
Åhause | Bensem | Birgenau | Bäschdadt | Biwwels | Ferd | Gorxemadal | Grasellebach | Härschhorn | Hepprum | Laudadal | Linnefels | Låmbade | Lorsch | Merlebach | Neggerschdånisch | Rimboch | Rohre | Schdånisch (Abtschdånisch) | Verne | Wald-Mischlbach | Zwingeberg |