Wald-Mischlbach odder Wamiba is vun da Fläsch her di gräscht Gemeinde vum Kreis Bergschdrooß in Hesse.

Wappe Daitschlandkard
Wappe vun de Gmoed Wald-Mischlbach
Wald-Michelbach
Daitschlandkard, Position vun de Gmoed Wald-Mischlbach vorghowe
49.5723611111118.8243055555556343Koordinaten: 49° 34′ N, 8° 49′ O
Basisdate
Dialekt: Rhoifränggisch
Hääptvariant: Pälzisch
Rechionalvariant: Kurpälzisch
Lokalvariant: Iwwerwälderisch
Bunnesland: Hesse
Regierungsbezirk: Damschdadt
Krääs: Krais Bergschdrooß
Heche: 343 m ü. NHN
Fleche: 74,4 km²
Aiwohner: 10.735 (31.12.2020).
Bevelkerungsdicht: 144 Eiwohner je km²
Boschtläätzahl: 69483
Voawahl: 06207
Kfz-Kennzääche: HP
Gmäändschlüssel: 06 4 31 021
Adress vun de
Gmäändvawaltung:
In der Gass 17
69483 Wald-Michelbach
Websait: www.wald-michelbach.de
Berjameischder: Sascha Weber (SPD)
Lag vun da Gemeinde Wald-Mischlbach im Kreis Bergschdrooß
Kard
Kard
S Iwwerwälder Oihaus in Wamiba, di hinner Seit
Laurenziuskärsch
Efånggelische Pakärsch
Da Bischerbrunne

Geografie Schaffe

Lag un Nadurraum Schaffe

Wamiba liggt im Iwwerwald, des is en Deil vum siedlische hessische Ourewald.

Gemeindeunnerdeilung Schaffe

Zur Gemeinde Wald-Mischlbach ghere noch 9 weidere Orde (siehe Tabell). Um de Kernort Wamiba selwer rum ligge di folgnde Weiler: Owwer-Mengelbach, Schdallekånel, Schbeschtbach, Kuhklinge, Seggeråå un Schdrooßburg.

Ort Lag vum Kernort aus Oiwuhner[1]
Affelboch (Affolderbach) 3,5 km NO 1.245
Aschbach (mit Därr-Ellebach) 2 km O 1.235
Gare 2 km NW 510
Hitred (Hadderod) 1,5 NNO 250
Kocherbach 3 km N 240
Kreirisch (Kreidach) 2 km SW 490
Owwer-Schimmeldewoog 5 km SSO 590
Sillsbrunn 3 km SSW 1.055
Unner-Schimmeldewoog 6 km SSO 1.180
Wald-Mischlbach Kernort 4.725

Oiwuhnerendwigglung in da gsamde Gemeinde Schaffe

Johr 1970 2001 2010 2015 2020
Oiwuhner[2] 9339 11.480 11.520 10.614 10.735

(1970 ware di Orde grad noch selbschdännisch)

S Dorf Wald-Mischlbach Schaffe

Da folgende Text bezieht sich numme uf de Ort Wald-Mischlbach selwer. Di annere Orde vun da Gemeinde sin in ihre eigene Adiggel beschriwwe.

Gschischt Schaffe

Wamiba is 1238 zum erschdemol erwähnt worre, in-are Urkund vum Pabscht Gregor IV., unnerm Nåme Michilnbach. Da Name kummt vun da Bach, wu durschs Dal fließt. Mischel is e aldes Word fä groß.[3] Bei da Zentdeilung 1264 is en Deil vun de Orde, wu heit zu Wamiba ghere kurpälzisch worre, in annerer Deil Kurmäänzisch. Da Ort Wamiba selwer waa kurpälzisch. 1803 is-es an Hesse kumme. 1970 bis 1972 sin nein Derfer zur Gemeinde Waldmischlbach dazukumme.

Oiwuhnerendwigglung vum Ort Wamiba Schaffe

Johr 1784 1829 1939 1961 1970 2010
Oiwuhner[4] 774 1694 1945 3499 3995 4725

Kuldur Schaffe

Bauwerge Schaffe

  • Kadolische Kärsch Sångd Laurenzius (1775)
  • Efånggelische Pakärsch (1755)

Museë Schaffe

Des Iwwerwälder Oihaus is in Nochbau vumne tibische hischdorische Ourewälder Wuhn- un Schdallhaus. Da Iwwerwälder Museums- un Kuldurveroi hot s 2005 in ehreåmdlischer Ärwet gebaut. Dabei sin e Backhaus un Brunne. Imne Lapidarium kenne hischdorische Schdää betracht werre, newa Grenzschdää sin des Schdää vun hischdorische Geräde wie Keldare, Abblquetsche, Mihle un Brinne.

Des Iwwerwälder Heimatmuseum is im Zentrothaus vun 1594 unnergebrocht. Zu sehe sin dort Gejeschdänd ausem Håndwerk un da Låndwertschaft un di gräscht Klederbigglsåmmlung vun Deitschlånd. Weiders gibts e Bergbauabdeilung un e Karrillon-Zimmer, des an de Azt un Heimatdischder erinnert.

Im Johr 2002 hot s Stoewer-Museum uffgemacht mit Oldtimer un Fahrädder, awwer aa Nähmaschine, Schreibmaschine un weiderem aus da Brodukzion vun Stoewer.

S Bsucherbergwerk „Grube Ludwig“ im Wetzel, is vum Iwwerwälder Museums- un Kuldurveroi in mihevoller Ärwet widder hergerischt worre un gibt en Oibligg in de Manganerz-Abbau un in di Bergbaugschischt im Iwwerwald.

Di Museumsdruggerei im Wetzkeil (ehemolischer HEAG-Turm) zeigt di Ärwet vun are Druggerei vum End vum nainzehnde Johrhunnerd bis ins zwånzischde Johrhunnerd.

Kunschd Schaffe

  • Bischerbrunne vun Martin Hintenlang aus Brååse, Sandschdåå un Granit

Feschde Schaffe

Am erschde Wocheend im Juli gibts jedesjohr e Heimatfescht. Di Kerwe is immer am zwedde Sunndag im Auguscht.

Wabbe Schaffe

Des Wabbe vun Wamiba zeigt in gold uf schwazem Grund de Rooschd, uf demm da heilische Laurenzius im Johr 258 in Rõm zu Tod gereeschd worre is. Da Laurenzius is da Schutzheilische vun da Wamibaer kadolische Kärschegemeinde.

Pattnergemeinde Schaffe

Pattnaorde vun Wamiba sin Montmirail im Departement Marne in Frånkreisch un Hassocks in Englånd, wu beide aa unnernånner Pattnaorde sin.

Bedeidende Leit Schaffe

Ehrebirger Schaffe

  • Adam Karrillon (1853–1938), Azt un Heimatdischder, erschder Büchner-Breisträjer
  • Rudolf Wünzer (1862–1929), Owweråmtsrischder un hessischer Abgeordneder
  • Josef Valentin Krämer (1891–1976), Parrer, Mitbegrinder und stellvertretender Diregder vum Iwwerwald-Gymnasium
  • Harald zur Hausen (* 1936), Virologe un Nobelbreisdräjer (wuhnt in Wamiba)

Im Ort uf di Welt kumme Schaffe

(außerm Adam Karrillon)

  • Christoph Arnold (1839–1893), Rischder un liberaler Bolidiker un Abgeordneder vun de Landständ vum Groußherzogtum Hesse
  • Lothar Mark (* 1945), SPD-Bolidiker

Weidare Persänlischkeide Schaffe

  • Raubacher Joggel (Jakob Ihrig) (1866–1941)
  • Heinrich Schlerf (1890–1970), Grinder vun de Coronet-Werke
  • Karl Kübel (1909–2006), Grinder vun da Karl-Kübel-Stiftung
  • Eugen Bachmann (1913–1975), MdL (CDU) un Altbirjermeischder vun Wald-Mischlbach (1948 bis 1975)

Quelle Schaffe

Lidaradur Schaffe

  • Peter W. Sattler: Festschrift zur 750-Jahrfeier der Gemeinde Wald-Michelbach am 28. Mai 1988. Gemeindevorstand Wald-Michelbach, Wald-Michelbach 1988.

Im Netz Schaffe

Änzlnochweis Schaffe

  1. www.wamiba.de: "Gsamtgemeinde"
  2. Hessisches Statistisches Landesamt; 1970: Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS) 2010: www.wamiba.de: "Gsamtgemeinde"
  3. Sidhessisches Wärderbuch: Lemma michel (Adj.)
  4. Låndesgschischdlisches Informaziunssyschdem Hesse; 2010: www.wamiba.de: "Gsamtgemeinde"